Determinants of the occurrence of complications in elderly with a lower respiratory tract infection: development of a clinical prediction rule.

Lage luchtweginfecties (LLWI), met name acute bronchitis en pneumonie, zijn aandoeningen die primair worden gediagnosticeerd en behandeld in de huisartspraktijk en bij ouderen een belangrijke oorzaak zijn van ziekenhuisopname en overlijden. Schattingen van de incidentie van LLWI variëren tussen de 40 en 70 per 1000 patiënten per jaar. Bij ouderen is de incidentie van LLWI hoger dan bij jong volwassenen en is het beloop ook vaker gecompliceerd. Anderzijds zijn ook bij ouderen de meeste LLWIs self-limiting en behoeven geen specifieke behandeling. In de dagelijkse praktijk behandelt de huisarts ouderen met een LLWI echter in 75% van de gevallen met een antibioticum. De gehanteerde indicaties variëren sterk en het onderscheid tussen patiënten met een hoog en laag risico op complicaties wordt blijkbaar niet adequaat gemaakt. Idealiter zou de huisarts moeten kunnen beschikken over een predictieregel, die op basis van eenvoudige in de dagelijkse praktijk te bepalen gegevens (bijvoorbeeld leeftijd, comorbiditeit, klachten/symptomen) onderscheid maakt tussen hoog- en laagrisico patiënten. Internationale richtlijnen beschrijven weliswaar hoe dit onderscheid dient te worden gemaakt maar de in de richtlijnen beschreven predictie-regels zijn gebaseerd op studies bij reeds verwezen en vaak opgenomen patiënten en niet toepasbaar in de eerstelijn. Het doel van het promotie-onderzoek is na te gaan wat de prognostische waarde is van klinische informatie die routinematig wordt verzameld in de huisartspraktijk bij het voorspellen van een gecompliceerd beloop van LLWI bij ouderen en te onderzoeken of het mogelijk is een eenvoudige klinische predictieregel te ontwikkelen die de huisarts zou kunnen ondersteunen bij het toepassen van evidence-based beleid in deze. Hiertoe wordt allereerst een cohort onderzoek opgezet waarbij een cohort van 2000 huisartspatiënten ³65 jaar in het geautomatiseerde Huisartsen Netwerk Utrecht met een diagnose acute bronchitis of pneumonie in de maanden oktober-maart wordt gevolgd voor een periode van 30 dagen. Op het moment van de diagnose van een LLWI worden demografische en klinische gegevens (o.a. diagnose en co-morbiditeit, medicatiegebruik, en anamnese en lichamelijk onderzoek) vastgesteld. De uitkomstmaat ("complicaties") bestaat uit ziekenhuisopname, sterfte en/of door een arts gediagnosticeerde sepsis, diabetes ontregeling, acute hartziekte of CVA. Het predictiemodel wordt ontwikkeld met behulp van logistische regressieanalyses waarbij rekening wordt gehouden met de in de dagelijkse praktijk gehanteerde hiërarchie van gegevens, dwz eerst worden kenmerken zoals leeftijd, voorgeschiedenis en comorbiditeit beschouwd waarna de toegevoegde waarde van anamnese, lichamelijke onderzoek en vervolgens aanvullend onderzoek wordt onderzocht. Daarbij zal rekening worden gehouden met ontbrekende waarden, conform door onze onderzoeksgroep eerder uitgevoerd prognostisch onderzoek bij andere ziektecategoriëen. Tevens zal in een subgroep prospectief worden onderzocht of nu nog niet routinematig in de praktijk gebruikte metingen (bv CRP, BNP) additionele prognostische waarde hebben. Externe validatie van het risicomodel zal plaatsvinden bij een vergelijkbaar cohort van ouderen binnen de zgn. Tweede Nationale Studie. Resultaten van het onderzoek zullen leiden tot aanpassing van de vigerende richtlijnen en internationale publicaties.