Mobiele menu

Allergenic, gen-omgevingsinteracties bij het ontstaan van astma en atopie.

Projectomschrijving

Binnen families is gezocht naar de samenhang tussen genen en omgevingsfactoren bij de ontwikkeling van astma en atopie (allergie, zoals hooikoorts en eczeem). Bij jonge kinderen dragen genetische varianten voor de immunologische signaalstof IL-13 belangrijk bij aan de ontwikkeling van atopie, evenals de interactie tussen immunologische receptor CD14 en het houden van huisdieren. De combinatie van enkele genen die geen relatie lijken te hebben met astma of allergie blijkt toch tot atopie te kunnen leiden. Het hebben van twee broertjes of zusjes verhoogt het risico op allergie, wat wordt versterkt door een specifieke genetische opmaak. De combinatie van specifieke veranderingen in een bepaald gen (ADAM33) en sigarettenrook tijdens de zwangerschap remt de ontwikkeling van de longfunctie. Verder zijn enkele genen ontdekt die sterk zijn geassocieerd met astma, maar niet met hooikoorts. Dit onderzoek draagt bij aan het beter opsporen van risicogroepen en het geven van bijpassende leefstijladviezen en therapie.

Producten

Titel: Smoke exposure interacts with ADAM33 polymorphisms in the development of lung function and hyperresponsiveness.
Auteur: Reijmerink NE, Kerkhof M, Koppelman GH, Gerritsen J, de Jongste JC, Smit HA, Brunekreef B, Postma DS.
Magazine: Allergy
Titel: Interleukin 13, CD14, pet and tobacco smoke influence atopy in three Dutch cohorts: the allergenic study.
Auteur: Bottema RW, Reijmerink NE, Kerkhof M, Koppelman GH, Stelma FF, Gerritsen J, Thijs C, Brunekreef B, van Schayck CP, Postma DS.
Magazine: European Respiratory Journal
Titel: The candidate gene approach in asthma: what happens with the neighbours?
Auteur: Reijmerink NE, Postma DS, Koppelman GH.
Magazine: European Journal of Human Genetics
Titel: ADAM33 een nieuw begin?
Auteur: Reijmerink NE, Koppelman GH, Postma DS
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Allergie
Titel: CD14 polymorphisms in mother and infant, soluble CD14 in breast milk and atopy development in the infant (KOALA Study).
Auteur: Snijders BE, Stelma FF, Reijmerink NE, Thijs C, van der Steege G, Damoiseaux JG, van den Brandt PA, van Ree R, Postma DS, Koppelman GH
Magazine: Pediatric Allergy and Immunology
Titel: CD14 polymorphisms in mother and infant, soluble CD14 in breast milk and atopy development in the infant (KOALA Study).
Auteur: Snijders BE, Stelma FF, Reijmerink NE, Thijs C, van der Steege G, Damoiseaux JG, van den Brandt PA, van Ree R, Postma DS, Koppelman GH
Magazine: Pediatric Allergy and Immunology
Titel: Confounding effect of atopy on functional effects of the CD14/-159 promoter polymorphism
Auteur: Reijmerink NE, Hylkema MN, Postma DS, Bruinenberg M, Kauffman HF, Koppelman GH
Magazine: Journal of Allergy and Clinical Immunology
Titel: Toll-like receptors and microbial exposure: gene-gene and gene-environment interaction in the development of atopy.
Auteur: Reijmerink NE, Kerkhof M, Bottema RW, Gerritsen J, Stelma FF, Thijs C, van Schayck CP, Smit HA, Brunekreef B, Postma DS, Koppelman GH.
Magazine: European Respiratory Journal
Titel: Opposite effects of allergy prevention depending on CD14 rs2569190 genotype in 3 intervention studies.
Auteur: Kerkhof M, Daley D, Postma DS, Park JE, Chan Yeung M, Wijga AH, Gehring U, de Jongste JC, Smit HA, Brunekreef B, van Schayck OC, Becker A, Koppelman GH.
Magazine: Journal of Allergy and Clinical Immunology
Titel: TLR-related pathway analysis: novel gene-gene interactions in the development of asthma and atopy.
Auteur: Reijmerink NE, Bottema RW, Kerkhof M, Gerritsen J, Stelma FF, Thijs C, van Schayck CP, Smit HA, Brunekreef B, Koppelman GH, Postma DS.
Magazine: Allergy
Titel: Astma en atopie: complexe genetische ziekten
Auteur: Reijmerink NE, Koppelman GH, Postma DS
Magazine: Nederlands Tijdschrift voor Kindergeneeskunde
Titel: Phenotype definition, age and gender in the genetics of asthma and atopy
Auteur: R.W.B.Bottema, N.E.Reijmerink, G.H.Koppelman, M.Kerkhof and D.S.Postma.
Magazine: Immunology and Allergy Clinics of North America
Titel: Interleukin-1 receptor-like 1 polymorphisms are associated with serum IL1RL1-a, eosinophils, and asthma in childhood.
Auteur: Savenije OE, Kerkhof M, Reijmerink NE, Brunekreef B, de Jongste JC, Smit HA, Wijga AH, Postma DS, Koppelman GH.
Magazine: Journal of Allergy and Clinical Immunology
Titel: tlr related pathway analysis; novel gene-gene iinteractions in the development of asthma and atopy
Auteur: Reijmerink NE,Bottema RW, Kerkhof M,Gerritsen J,Stelma FF, Thijs C,van Schayck CP, HA Smit, Brunekreef B, Koppelman GH,Postma DS.
Magazine: Allergy
Titel: Association of IL1RL1, IL18R1, and IL18RAP gene cluster polymorphisms with asthma and atopy.
Auteur: Reijmerink NE, Postma DS, Bruinenberg M, Nolte IM, Meyers DA, Bleecker ER, Koppelman GH.
Magazine: Journal of Allergy and Clinical Immunology
Titel: A search for missing pieces of the puzzle; the development of asthma and atopy
Auteur: NE Reijmerink
Titel: European Respiratory Monograph
Auteur: J. Gerritsen, N.E. Reijmerink, M. Kerkhof, D.S. Postma

Verslagen


Eindverslag

Verkorte Nederlandse samenvatting van studies opgenomen in proefschrift "A search for missing pieces of the puzzle; the development of asthma and atopy" Innate immunity genes and environment. Gesubsidieerd door ZonMw Agiko stipendium.

Doel van het onderzoek in dit proefschrift
Het doel van het in dit proefschrift beschreven onderzoek is het vaststellen welke genen, welke omgevingsfactoren, en welke interacties tussen genen onderling en tussen genen en omgevingsfactoren een rol spelen bij de ontwikkeling van astma en atopie.
Deze verschillende factoren hebben we onderzocht in diverse populaties; o.a. in astma families, astma trios en in de Allergenic studie; een samenstelling van de 3 geboortecohorten PIAMA, Prevasc en KOALA.
Hoofdstuk 1 geeft een overzicht van de huidige kennis over gen-gen en gen-omgeving interactie bij de ontwikkeling van longziekten bij kinderen. In hoofdstuk 2 tot en met 4 hebben wij kandidaatgenen onderzocht waarvan het aannemelijk is dat zij een rol spelen bij de ontwikkeling van astma en atopie. In Hoofdstuk 5 en 6 onderzochten wij verschillende eiwitten van de Toll like receptor (TLR) route. Deze eiwitten spelen een belangrijke rol in de aangeboren afweer. Wij tonen aan dat binnen deze route complexe gen-gen en gen-omgevingsinteracties een rol spelen bij de ontwikkeling van astma en atopie. Hoofdstuk 7 beschrijft een studie naar ADAM33. Het eerste ontdekte astmagen. In hoofdstuk 8 beschrijven wij een studie naar de functionele effecten van het promoter polymorfisme rs2569190 (CD14/-159).
De in dit proefschrift beschreven studies laten zien dat verschillende genen, omgevingsfactoren en complexe gen-gen en gen-omgevingsfactoren een rol spelen bij de ontwikkeling van astma en atopie. Onderzoek zoals beschreven in dit proefschrift zal helpen de immense astma en atopie puzzel op te lossen. Het vaststellen van de verschillende genetische- en omgevingsfactoren zal ervoor zorgen dat risicogroepen kunnen worden opgespoord en dat bijpassende levensstijl adviezen en therapeutische behandelingen aan deze groepen kunnen worden gegeven.

Samenvatting van de aanvraag

Introductie: Op dit moment is astma de meest voorkomende chronische ziekte onder kinderen in Nederland. Door de forse toename in de afgelopen decennia en de grote druk die deze ziekte op de kinderen, volwassenen en de maatschappij legt, is het van groot belang de achtergrond en ontwikkeling van astma en atopie beter te begrijpen. Middels het hieronder beschreven onderzoek in een grote groep kinderen die van voor de geboorte tot 8 jarige leeftijd gevolgd worden, is de unieke mogelijkheid gecreëerd om omgevingsfactoren en genen te onderzoeken die een rol spelen in astma en atopie en in het bijzonder de interactie tussen genetische en omgevingsfactoren. De goede combinatie van basaal onderzoek met klinische werkzaamheden is het kracht van deze AGIKO constructie. Onderzoek: Momenteel worden er in Nederland drie cohorten kinderen gevolgd vanaf hun geboorte, met het doel, de natuurlijke geschiedenis van de ontwikkeling van astma en atopie vast te leggen (PIAMA, PREVASC en KOALA). Relevante omgevingsfactoren en zorgvuldig geselecteerde fenotypen van astma en atopie worden, zowel tijdens de zwangerschap als in de vroege jeugd, vastgelegd. De drie cohorten zijn identiek wat betreft vaststellen van fenotypen en gebruik van vragenlijsten. De drie cohorten tezamen bevatten ruim 6000 kinderen. Door het samenvoegen van deze cohorten ontstaat het grootste cohort kinderen, tot op heden beschreven, in het genetisch onderzoek naar astma en atopie. Door dit grote cohort neemt de power in die mate toe dat het mogelijk wordt om niet alleen genen te onderzoeken met een biologisch verklaarbare functie voor de ontwikkeling van astma en atopie, maar ook, voor het eerst, op grote schaal gen-gen en gen-omgevingsinteracties te bestuderen. Aangezien momenteel wordt verondersteld dat astma en atopie veroorzaakt wordt door een verstoord evenwicht tussen Th1 en Th2 respons (de hygiëne hypothese) maar de precieze oorzaak hiervan nog niet opgehelderd is, zoekt Mw Reijmerink verbanden tussen verschillende genen die verband houden met de aangeboren afweer en omgevingsfactoren en probeert op deze wijze op te helderen welke rol de aangeboren afweer speelt in de ontwikkeling van astma en atopie. Hierbij zal de aandacht liggen op varianten in biologisch verklaarbare genen die een rol kunnen spelen bij het ontstaan van allergie en astma, en met name betrokken bij de aangeboren afweer. Doel: Het onderzoeken van genetische varianten in genen met biologisch verklaarbare functies en pathways van genen die in interactie met objectief gemeten omgevingsfactoren een rol kunnen spelen in de ontwikkeling van astma en atopie. Het focus van de genetische pathways ligt op genen die met name betrokken zijn bij de aangeboren afweer. Deze genen worden onderzocht in een prospectieve cohortstudie met ruim 6000 kinderen. Hiernaast wordt kandidaatgen onderzoek verricht in een familiecohort en in trios met een astma proband. Methode: Onder andere door middel van het onderzoeken van de, in plan van aanpak, beschreven 384 SNP's van genen van de TLR pathway en aangeboren afweer en omgevingsfactoren (LPS, DerP1, rookexpositie, zowel tijdens de zwangerschap als in de vroege jeugd) en het onderzoeken van de in plan van aanpak beschreven kandidaatgenen (IL1RL1, IDO en ADAM33) onderzoekt Mw Reijmerink welke rol (genen en gen pathways van) de aangeboren afweer speelt in de ontwikkeling van astma en atopie. Praktisch gezien zal Mw Reijmerink naast DNA collectie, genotypering en data analyses ook (een deel van) de kinderen van het Allergenic cohort fenotyperen. Tevens zal zij tijdens haar opleiding veel leren over de presentatie, behandeling en problemen van kinderen met astma en atopie in de klinische praktijk. Deze kennis kan zij toepassen in het vervolg van haar onderzoek.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
92003379
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2005
2009
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. D.S. Postma
Verantwoordelijke organisatie:
Universitair Medisch Centrum Groningen