De evaluatie van de pilot 'Babybalance' richtte zich op de kwaliteit, het gebruik, het bereik en de waardering van de website ‘Babybalance’ en de daar geplaatste filmpjes.
De geplande looptijd van zes maanden is uitgelopen tot meer dan een jaar. Reden daarvoor was de tegenvallende respons.
De conclusies zijn als volgt:
De belangstelling voor de website viel niet tegen, alleen slaagt de website er niet in die bezoekers vast te houden of terug te laten keren.
De vragenlijst op de website is maar door weinig bezoekers ingevuld. Maar degenen die de moeite namen om de vragenlijst in te vullen zijn overwegend positief over het aanbod op de site.
Kraamvrouwen bleken maar zelden bereid aan het evaluatieonderzoek mee te werken. Slechts vier kraamvrouwen hebben de vragenlijst ingevuld.
Uit de interviews kwam naar voren dat Babybalance, als ondersteuning van de informatie die de kraamverzorgende geeft en als naslagwerk voor kraamgezinnen als de kraamverzorgende niet aanwezig is, zeer gewaardeerd wordt, maar dat het zeker geen vervanging kan zijn van fysieke kraamzorg. Verder is geconstateerd dat er nog weinig landelijke richtlijnen zijn waar kraamzorg en dus de informatie in deze filmpjes aan moet voldoen. Wat de website voor veel respondenten meer waard zou maken is het meertalig maken van de filmpjes, zodat ze voor gezinnen die niet of onvoldoende Nederlands spreken een hulpmiddel kunnen zijn.
De pilot en ook de evaluatie daarvan hebben verschillende problemen gekend. Om te beginnen waren er technische problemen met de website, maar nadat die waren opgelost bleek de respons nog steeds ver bij de verwachting achter te blijven. Onduidelijkheid over de toekomst van de kraamzorg heeft daar mogelijk ook een rol bij gespeeld.
Deze evaluatie leidt tot de volgende aanbevelingen:
1. Bevorder het ontwikkelen van landelijke richtlijnen voor de kraamzorg en zorg dat de filmpjes van Babybalance daar aan voldoen;
2. Realiseer de beloofde meertaligheid van de website.
In de periode 1 januari 2014 tot en met 31 augustus 2014, dus voorafgaand aan de pilot, is de website door 1.625 mensen bezocht. Dit komt neer op gemiddeld 203 bezoekers per maand. Twee derde van de bezoekers bekeek maar één pagina en dat was meestal de homepage.
In de periode 1 januari 2015 tot en met 31 augustus 2015 is de website van Babybalance door 6.969 mensen bezocht. Dit komt neer op gemiddeld 871 bezoekers per maand, maar het aantal bezoekers dat na één pagina weer vertrekt is nog steeds hoog.
De website-vragenlijst heeft bijna een jaar op de website van Babybalance gestaan en in die periode hebben 131 bezoekers de vragenlijst geopend. Van hen hebben 41 respondenten de lijst volledig ingevuld. De bezoekers van de website die de moeite hebben genomen om de vragenlijst in te vullen, zijn overwegend positief over het aanbod op de site, hoewel één respondent uitgesproken negatief is, vooral over de suggestie dat dit (deels) de kraamzorg zou kunnen vervangen.
De vragenlijst voor kraamvrouwen is bijna een jaar lang beschikbaar geweest. In totaal hebben slechts 5 vrouwen de vragenlijst geopend en 4 de lijst volledig ingevuld. Deze kraamvrouwen zijn overwegend positief over de website, maar zijn niet bereid om uren fysieke kraamzorg in te leveren voor toegang tot de filmpjes.
Er zijn aan het begin van de pilot, in januari en februari 2015, 15 interviews gehouden met 19 personen met verschillende achtergrond. Alle respondenten zijn van mening dat Babybalance de fysieke kraamzorg niet kan vervangen, omdat je een video niet kan aanpassen aan de persoonlijke situatie van de cliënt. Als ondersteuning van de informatie die de kraamverzorgende geeft en als naslagwerk voor kraamgezinnen als de kraamverzorgende niet aanwezig is wordt de site zeer gewaardeerd, maar zeker niet als vervanging van fysieke kraamzorg. Tegelijkertijd zijn er ook respondenten die er op wijzen dat de huidige indicatiestelling voor kraamzorg erg star is en meer op de persoon toegesneden zou kunnen worden.
Er blijkt geen brede overeenstemming te zijn over de richtlijnen waar deze filmpjes aan moeten voldoen, er zijn maar weinig landelijke richtlijnen en regionale richtlijnen zijn niet overal hetzelfde.
De geïnterviewden hebben uiteenlopende ideeën over de doelgroep die het meeste baat zou kunnen hebben bij deze filmpjes, alle kraamvrouwen of juist specifieke groepen. Daarbij wordt het ontbreken van meertalige filmpjes door veel respondenten betreurd, want juist de vrouwen die niet of slecht het Nederlands beheersen worden bij uitstek een doelgroep voor Babybalance genoemd.
Het initiatief E-geboortezorg ‘Babybalance’ (www.babybalance.nl), een website waar videofilmpjes te zien zijn over kraamzorg, is een nieuwe ontwikkeling op het gebied van e-health, enerzijds gericht op (aanstaande) ouders, met als doel hen te ondersteunen in het omgaan met hun pasgeborene, en anderzijds gericht op kraamverzorgenden en andere zorgverleners, met het doel hen te ondersteunen in hun voorlichting en instructie aan (aanstaande) ouders.
Deze studie is een evaluatie van de pilot, ondersteund door Achmea, van het initiatief E-geboortezorg ‘Babybalance’. De evaluatie richt zich op de kwaliteit, het gebruik, het bereik en de waardering van ‘Babybalance’. Effecten op het zorggebruik en de gezondheid van moeder en kind kunnen in deze evaluatie niet vastgesteld worden. Daarvoor is een longitudinaal onderzoek met controlegroep nodig. Wel zal een voorzichtige inschatting gemaakt worden over de mogelijke effecten van deze vorm van voorlichting en instructie op de gezondheid en het zorggebruik van kraamvrouwen en de mogelijke substitutie en/of kostenbesparing.
De filmpjes van ‘Babybalance’ zijn ontwikkeld als voorlichtingsondersteuning, niet alleen voor moeders en vaders in de eerste weken na de bevalling, met name nadat de kraamverzorgende is vertrokken, maar ook voor zwangeren en hun partner, om zich voor te bereiden op de komende bevalling en kraamperiode. ‘Babybalance’ kan daarnaast nog op andere manieren een positieve bijdrage leveren aan de kwaliteit van de geboden kraamzorg in Nederland. Ten eerste, als de filmpjes worden opgenomen in het opleidings- en bijscholingspakket voor kraamverzorgenden, kunnen ze bijdragen aan het ontwikkelen en in stand houden van de expertise van de werkzame beroepsbeoefenaren. Ten tweede, als de filmpjes worden een ingesproken met commentaar in een taal naar keuze, kunnen ze de informatie en voorlichting aan anderstaligen ondersteunen. Ten derde kunnen ze er toe bijdragen dat ook vrouwen die maar weinig kraamzorg willen of kunnen afnemen, toch goede voorlichting en instructie ontvangen. Bovendien kunnen de via internet toegankelijke filmpjes er toe bijdragen dat ook vrouwen in het buitenland (bijvoorbeeld ‘expats’) toegang kunnen krijgen tot de informatie en instructie zoals we die we in de Nederlandse kraamzorg gewend zijn.
Deze pilotevaluatie wil antwoord geven op vragen over het bereik van de website, de mening van gebruikers over de website en de voorlichtingsfilmpjes, en de bekendheid van en ervaring met de website onder potentiële gebruikers, zorgverleners, opleiders, zorgverzekeraars en beleidsmakers en hun mening over de kwaliteit en toegankelijkheid van de website en de filmpjes. De evaluatie bestaat uit vier onderdelen: een analyse van de website, een online vragenlijst voor website-bezoekers, een vragenlijstonderzoek onder potentiële gebruikers van de website en interviews met zorgverleners, zorgverzekeraars, opleiders en beleidsmakers. Op basis van de verzamelde gegevens kan een voorzichtige inschatting gemaakt worden van mogelijke substitutie- en kostenbesparingseffecten en van mogelijke effecten van deze vorm van voorlichting en instructie op het zorggebruik van kraamvrouwen.
Geschatte tijdsinvestering voor deze studie is 6 maanden.