In de afgelopen jaren hebben Limburgse verloskundigen en gynaecologen gezamenlijk gewerkt aan een betere zorg tijdens zwangerschap en geboorte. Daarbij zijn zorgpaden opgesteld die inspelen op het persoonlijke risicoprofiel van een zwangere vrouw. Allereerst is er een algemeen basis zorgpad met daarin de minimale zorg beschreven die iedere zwangere vrouw aangeboden zou moeten worden. Daarnaast zijn er zogenaamde verhoogd risicozorgpaden ontwikkeld, zoals het zorgpad zwangerschapssuikerziekte (diabetes gravidarum). Vrouwen met een verhoogd risico op het ontwikkelen van suikerziekte tijdens de zwangerschap wordt mogelijkheden tot extra zorg aangeboden. De achterliggende gedachte is dat met deze risico-afhankelijke zorg eventuele problemen eerder opgespoord, behandeld, of zelfs voorkomen kunnen worden. Tegelijkertijd wordt zo geprobeerd te voorkomen dat een groot aantal vrouwen onnodig extra controles krijgt.
Tijdens het ontwikkelen van deze zorgpaden hebben onderzoekers van de EXPECT studie onderzocht welke combinatie van factoren bij een vrouw het belangrijkst zijn voor het inschatten van haar individuele risico op complicaties.
Het doorontwikkelingsproject, dat met de huidige VIMP subsidie kon worden uitgevoerd, was nodig om ervoor te zorgen dat de zorgpaden en de kennis over risicofactoren daadwerkelijk in de dagelijkse praktijk konden worden ingezet. Dit betekende dat alle informatie op gemakkelijke wijze beschikbaar moest komen voor de zorgverleners. Daarnaast moesten zorgverleners voorgelicht worden over deze nieuwe aanpak in de zorg. Tenslotte moest er ook voorlichtingsmateriaal komen voor de zwangere vrouw zodat zij in samen met haar zorgverlener keuzes kan maken voor de zorg die het best bij haar situatie past. Met behulp van de toegekende subsidie werden deze zaken gerealiseerd.
Met behulp van de VIMP-subsidie zijn de gestelde doelen bereikt. Zo is een online applicatie (beschikbaar op www.zwangerinlimburg.nl; EXPECT calculator) ontwikkeld die gynaecologen en verloskundigen kunnen gebruiken bij de individuele risicoschatting van de zwangere vrouw. De nieuwe zorgpaden worden eveneens op deze centrale plek aangeboden, maar zijn ook apart aan alle praktijken en ziekenhuizen aangeboden. Tenslotte zijn alle gynaecologen en verloskundigen ingelicht over het gebruik en de mogelijkheden van de applicatie.
De EXPECT calculator is zodanig ontwikkeld dat er in het resultaat gebruik gemaakt wordt van snelkoppelingen. Op deze manier komt de zorgverlener rechtstreeks terecht bij een overzicht van controles en afspraken die relevant zijn voor desbetreffende zwangere vrouw. De zorgverlener kan het resultaat overnemen in het eigen medische dossier. Er kan ook een overzicht voor de zwangere vrouw worden geprint. Dit overzicht geeft inzicht in het eigen risicoprofiel met daarbij op maat gesneden informatiefolders. Dat wil zeggen dat alleen indien er een verhoogd risico is op bijvoorbeeld zwangerschapsvergiftiging de informatiefolder over zwangerschapsvergiftiging wordt geprint. De zorgverlener kan deze informatie mee geven aan de zwangere vrouw. Deze informatiefolders zijn bedoeld om samen keuzes te kunnen maken over de zorg die het beste bij haar past. Op dit moment wordt ook nog gewerkt aan korte voorlichtingsfilmpjes die de nieuwe Limburgse geboortezorg met haar keuzemogelijkheden verder moet verduidelijken voor aanstaande zwangere vrouwen.
In deelnemende regio’s (ca. 80% van Limburg) wordt momenteel naar schatting in ongeveer 40% van de nieuwe zwangerschappen de EXPECT calculator gebruikt in de keuze van het te volgen zorgpad. De verwachting is dat dit percentage in de komende tijd verder stijgen.
Binnen het Consortium Limburg zijn, met behulp van ZON MW subsidie, twee producten ontwikkeld:
1. Een risico-predictie instrument dat vroeg in de zwangerschap a.h.v. eenvoudige parameters bij iedere zwangere het persoonlijk risico op zwangerschapscomlicaties berekend.
2. 16 transmurale zorgpaden: werkafspraken gericht op gedeelde zorg door 1ste, 2de en 3de lijns obstetrische hulpverleners, op basis van de laatste wetenschappelijke inzichten en relevante richtlijnen en protocollen uit binnen en buitenland
De implementatie van deze producten is in voorbereiding. De VIMP subsidie zal ingezet worden voor activiteiten ter verdere bevordering van de verspreiding en implementatie. Het betreft dan met name de door-ontwikkeling van de predictie-instrument (EXPECT-studie) en de zorgpaden (inhoudelijk project van ZON MW subsidieproject programma Zwangerschap en geboorte).
Het moet als resultaat hebben:
1. een website, functioneel ingericht met:
2. een gebruiksklaar predictie-instrument voor hulpverleners beschikbaar via website en geschikt voor gebruik op tablet en smartphone.
3. De zorgpaden elektronisch beschikbaar in twee versies:
a. Long version: de zorgpaden uitgeschreven in documenten. Deze worden opgenomen op een website als PDF-files;
b. Short version: de zorgpaden in de vorm van flow charts; handzame elektronische ‘kaartjes’ die de hulpverlener snel door de key-points en highlights van het betreffende zorgpad sluizen. Deze flowcharts wordt opgenomen op de website en zijn eveneens beschikbaar voor gebruik op tablet en smartphone.
Verder worden instructiebijeenkomsten per regio/VSV gehouden over de technische functie en de toepassing.
Gedurende de gehele looptijd van het project zal een functioneel inhoudelijke helpdeskfunctie voor het predictieinstrument worden ingericht.