Mobiele menu

Group Schema Therapy for Borderline Personality Disorder

Projectomschrijving

Borderline persoonlijkheidsstoornis  is een veel voorkomende psychische aandoening  die het leven van de patiënt in vele aspecten ernstig belemmerd. Schematherapie is een behandeling die naast het bestrijden van de symptomen ook beoogt de persoonlijkheid van de patiënt blijvend te veranderen. Op individuele basis is al gebleken dat deze therapie zeer effectief is. In het huidige onderzoek is vergeleken of de therapie ook wanneer aangeboden in groepsverband leidt tot goede resultaten. Behalve de vergelijking tussen twee verschillende vormen van groeps-schematherapie onderling is er in deze studie ook onderzocht of deze therapie beter is dan de behandeling die patiënten gewoonlijk krijgen. Bovendien is onderzocht of de therapie ook als kosteneffectief beschouwd mag worden, dit zowel binnen Nederland alsook in internationaal verband.

De resultaten laten zien dat een gecombineerde schematherapie van individueel en in groepsverband (IGST) effectiever is en tot grotere therapietrouw leidt dan schematherapie in groepsverband alleen (PGST) of standaardbehandeling. Op basis van de bevindingen wordt IGST als behandeling van voorkeur aanbevolen.

De studieresultaten zijn opgenomen in de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase

Producten

Titel: Kosteneffectiviteit van psychotherapie voor persoonlijkheidsstoornissen; een systematisch literatuuronderzoek van economische evaluatiestudies
Auteur: P. Wetzelaer, J. Lokkerbol, A. Arntz, A. van Asselt, S. Evers
Magazine: TIJDSCHRIFT VOOR PSYCHIATRIE 58(2016)10
Link: https://www.tijdschriftvoorpsychiatrie.nl/media/3/58-2016-10-artikel-wetzelaer.pdf
Titel: Cost-effectiveness and budget impact analysis applied to specialized outpatient psychotherapy for borderline personality disorder in the Netherlands.
Auteur: Wetzelaer, P., Lokkerbol, J., Arntz, A., van Asselt, T., Smit, F. & Evers, S.
Magazine: Journal of Mental Health Policy and Economics 2017 Dec 1;20(4)
Link: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29300704/
Titel: Effectiveness of predominantly group schema therapy and combined individual and group schema therapy for borderline personality disorder: A randomized clinical trial.
Auteur: Arntz, A., Jacob, G. A., Lee, C. W., Brand-de Wilde, O. M., Fassbinder, E., Harper, R. P., ... & Farrell, J. M.
Magazine: JAMA Psychiatry 2022 Apr 1;79(4)
Link: https://doi.org/10.1001/jamapsychiatry.2022.0010
Titel: Schema therapy for borderline personality disorder: A qualitative study of patients’ perceptions
Auteur: Tan, Yeow May, Lee, Christopher W., Averbeck, Lynn E., Brand-de Wilde, Odette, Farrell, Joan, Fassbinder, Eva, Jacob, Gitta A., Martius, Desiree, Wastiaux, Sophie, Zarbock, Gerhard, Arntz, Arnoud
Magazine: PLoS ONE 2018 Nov 21;13(11)
Link: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0206039
Titel: Design of an international multicentre RCT on group schema therapy for borderline personality disorder
Auteur: Pim Wetzelaer, Joan Farrell, Silvia MAA Evers, Gitta A Jacob, Christopher W Lee, Odette Brand, Gerard van Breukelen, Eva Fassbinder, Heather Fretwell, R Patrick Harper, Anna Lavender, George Lockwood, Ioannis A Malogiannis, Ulrich Schweiger, Helen Startup, Teresa Stevenson, Gerhard Zarbock and Arnoud Arntz
Magazine: BMC Psychiatry. 2014 Nov 18
Link: https://doi.org/10.1186/s12888-014-0319-3
Titel: The Development and Psychometric Evaluation of the Group Schema Therapy Rating Scale – Revised
Auteur: Bastick, Emily, Bot, Suili, Verhagen, Simone J. W., Zarbock, Gerhard, Farrell, Joan, Brand-de Wilde, Odette, Arntz, Arnoud, Lee, Christopher William
Magazine: Behavioural and Cognitive Psychotherapy 2018 Sep;46(5)
Link: https://doi.org/10.1017/s1352465817000741
Titel: Group Schema Therapy Rating Scale–Revised(GSTRS-R).
Auteur: Zarbock, G., Farrell, J. M., Schikowski, A., Heimann, A., Shaw, I., Reiss, N., Verhagen, S., Bot,S., Lee, C.W., Arntz, A. and Bastick, E.
Titel: Cost-effectiveness of psychotherapy for borderline personality disorder: Advances in assessment and analysis.
Auteur: Wetzelaer, P.

Verslagen


Eindverslag

Schematherapie (ST) in individuele vorm werd in eerder onderzoek al als effectief en kosteneffectief in de behandeling van borderline persoonlijkheidsstoornis (BPS) bevonden. In de tussentijd werd een groepsvorm van ST voor BPS ontwikkeld en in kleinschalig onderzoek effectief bevonden. Onduidelijk was of groeps-ST beter in combinatie met individuele ST kan worden aangeboden, of beter hoofdzakelijk alleen in groepsvorm. Dit onderzoek vergeleek de (kosten-)effectiviteit van beide vormen van groeps-ST en die van gebruikelijke behandeling, en onderzocht ook de gezichtspunten van patiënten en therapeuten. Het Nederlandse onderzoek maakt deel uit van een groot internationaal onderzoek met dezelfde vraagstellingen. In Nederland namen 266 deelnemers deel met BPS als primaire stoornis. Zij ontvingen op basis van loting een van de twee versies van groeps-ST gedurende 2 jaar, of de optimale gebruikelijke behandeling beschikbaar in het deelnemende centrum (er namen 6 Nederlandse centra deel). Omdat het onderzoek noch in Nederland noch in andere landen geheel is afgerond, is het prematuur nu conclusies openbaar te maken betreffende de vergelijking tussen de behandelingen qua (kosten-)effectiviteit. Wel kan gemeld worden dat deelnemers in het algemeen goed van de behandeling profiteerden. Ook kunnen de conclusies uit de kwalitatieve studies naar de gezichtspunten van patiënten en therapeuten in grote lijnen gedeeld worden. Deze wijzen uit dat beide groepen een voorkeur hebben voor de combinatie van individuele en groeps-ST, en dat qua sekse gemengde groepen uiteindelijk voordelen opleveren, ondanks dat de mannelijke deelnemers in de minderheid zijn en ondanks dat er aanvankelijk barrieres te overwinnen zijn. ST wordt door de meeste deelnemers hoog gewaardeerd. Wel vonden veel patienten dat de therapie langer mocht duren. De definitieve resultaten zullen uitwijzen of de voorkeur voor de combinatie van individuele en groeps-ST ook terug te vinden is in de effecten en de kosteneffectiviteit.
Borderline Persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een ernstige psychische stoornis met hoog suicide-risico (10%), lage kwaliteit van leven, en hoge mate van psychisch lijden. Groeps-Schematherapie (ST) is een nieuwe en effectieve behandeling met een potentieel grote kosten-effectiviteit. Er zijn twee formats van groeps-ST effectief en veilig bevonden: groep (format A) en de combinatie van groep en individuele ST (format B). In dit onderzoek wordt het volgende onderzocht: 1. de (kosten-)effectiviteit van groeps-ST voor BPS. 2. de visies van patienten en therapeuten op de twee vormen van groeps-ST. We willen in de eerste plaats weten of groeps-ST superieur aan de gebruikelijke behandeling (TAU). Een tweede vraag is of er een verschil is tussen de twee groeps-ST vormen. Dit wordt in een gerandomiseerde klinische trial onderzocht in 6 GGZ-instellingen bij minmaal 192 BPS-patienten. Daarbij wordt gedurende 2 jaar groeps-ST (format A), gecombineerde groep-individuele-ST (format B), of TAU gegeven. Metingen vinden voor behandeling plaats, elke 6 maanden gedurende 2 jaar, en op 3 jaar follow-up. De belangrijkste uitkomstmaat is de ernst van uitingen van BPS. Daarnaast worden kwaliteit van leven, relationele en sociale problemen, en diverse psychische klachten gemeten. Om de kosten-effectivietit te bepalen worden alle kosten die BPS-patiënten maken in kaart gebracht, dit wordt 'maatschappelijk perspectief' genoemd. Daarnaast wordt met diepte-interviews nagegaan wat de ervaringen en meningen zijn van patienten en therapeuten over de twee nieuwe vormen van therapie. De studie loopt nu 1.5 jaar. Er is vertraging opgetreden doordat een centrum zich terugtrok door problemen met werving van deelnemers. Een ander centrum is daarvoor in de plaats gekomen, waar de werving zeer vlot verloopt. Nog een ander centrum liep vertraging op door interne reorganisatie, maar daar is de werving nu op gang gekomen. Er zijn nu 160 deelnemers geïncludeerd, en eind 2013 wordt verwacht dat het minimale aantal van 192 deelnemers gerekruteerd is. Voor de zekerheid worden in 2 centra extra deelnemers geworven. De verwachte uitloop van de studie met ongeveer 1 jaar kan opgevangen worden binnen de financiële kaders. Resultaten kunnen nog niet gerapporteerd worden - gezien de duur van de behandelingen is dit nog niet mogelijk.

Samenvatting van de aanvraag

SAMENVATTING Doel: Borderline Persoonlijkheidsstoornis (BPS) is een ernstige psychische stoornis met hoog suicide-risico (10%). Groeps-Schematherapie (ST) is een nieuwe en effectieve behandeling met een potentieel grote kosten-effectiviteit. Er zijn twee formats van groeps-ST effectief en veilig bevonden: groep (format A) en de combinatie van groep en individuele ST (format B). De doelen van het onderzoek zijn: 1. de (kosten-)effectiviteit vast te stellen van groeps-ST voor BPS. 2. de visies van patienten en therapeuten op de behandelingen vast te stellen. Primaire onderzoeksvraag: is groeps-ST superieur aan de gebruikelijke behandeling (TAU)? Secondaire onderzoeksvraag: is er een verschil tussen de twee groeps-ST formats? Studie opzet: multicenter RCT met 3 armen: 2 vormen van groeps-ST, en TAU. 6 centra (elk N=32) participeren, in elk wordt ST-A, ST-B en TAU gegeven. Studiepopulatie: 192 BPS patienten geworven in 6 participerende GGZ instellingen. Interventie: 2 jaar groeps-ST (format A), gecombineerde groep-individuele-ST (format B), of TAU. Uitkomstmaten: primaire uitkomst is verandering in BPS-ernst vastgesteld met de BPDSI, een gestructureerd interview naar de ernst van BPS; secondaire maten: andere BPS-maten, suicidaliteit, sociaal functioneren, algemene psychiatrische symptomen, kwaliteit van leven. Metingen op baseline, elke 6 maanden gedurende 2 jaar, en op 3 jaar follow-up. Sample Size berekeningen/data analyse: De primaire onderzoeksvraag wordt getoetst met multilevel analyse, door groeps-ST te vergelijken met TAU (contrast: formats A+B vs TAU; power=.9, alpha =.05). De secundaire vraag door groeps-ST formats A en B met elkaar te vergelijken (contrast A vs B; power=.8, alpha=.05). Economische evaluatie: gecombineerde kosten-effectiviteits/kosten-utiliteits analyse vanuit maatschappelijk perspectief, met dezelfde contrasten als voor effectiviteit. Kwalitatieve studie: diepte-interviews en focusgroepen om de visies van patienten en therapeuten vast te stellen, w.o. het geprefereerde groeps-ST format. Tijdpad: 2010-11: training therapeuten, patientenwerving, start behandeling, supervisie, metingen 2012: laatste inclusie, laatste behandeling start, supervisie, metingen, data checks 2013: behandelingen, supervisie, metingen, treatment integrity checks, 1e 3-jr follow-up, data checks, kwalitatieve studie 2014: metingen, einde laatste behandeling, 3-jr follow-up, data cleaning, analyses, publicaties 2015: laatste 3-jr follow-up, analyses, rapportage, publicaties. SUMMARY Objectives: Borderline Persoanlity Disorder (BPD) is a severe mental disorder with high suicidality (10%). Group Schema Therapy (ST) is a new effective treatment with potential high cost-effectiveness. Two formats of group-ST were found to be effective and safe: mainly group (format A) and the combination of group and individual ST (format B). Aims: 1. to assess the (cost-)effectiveness of group-ST for BPD. 2. to assess patients’ and therapists’ views on the treatments. Primary research question: is group-ST superior to Treatment as Usual (TAU)? Secondary research question: is there a difference between two group-ST formats? Design: multicenter RCT with 3 arms: 2 forms of group-ST, and TAU. 6 centers (each N=32) participate, in each ST-A, ST-B and TAU is given. Population: 192 BPD patients recruited at 6 participating mental health care centers. Intervention: 2 years of group-ST (format A), combined group-individual-ST (format B), or TAU. Outcome measures: primary outcome is change in BPD-severity assessed with the BPDSI, a structured interview to assess BPD severity; secondary outcomes: other BPD-measures, suicidality, social functioning, general psychiatric symptoms, quality of life. Assessements at baseline, every 6 months during 2 years, and at 3 year follow-up. Statistical analysis: The primary research question will be tested with multilevel analysis by comparing group-ST to TAU (contrast: formats A+B vs TAU; power=.9, alpha=.05). The secundary question by comparing group-ST formats A and B to eachother (contrast A vs B; power=.8, alpha=.05). Economic evaluation: combined cost-effectiveness/cost-utility analysis from a societal perspective, using the same contrasts as for effectiveness. Qualitative study: in-depths interviews and focus groups to assess patients' and therapists' opinions, including about the prefered group-ST format. Time schedule: 2010-2011: therapists training, patient recruitment, first treatments start, supervision, assessments 2012: recruitment complete, last treatment start, supervision, assessments, reliability checks, data check 2013: treatments, supervision, assessments, treatment integrity, first 3 yr follow-up, data check, qualitative study 2014: assessments, last treatments, 3 yr follow-up, data check, analysis of 2 year treatment, publications 2015: last 3 yr follow-up, data analyses, final report, publications.

Kenmerken

Projectnummer:
171202009
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2012
2017
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. A.R. Arntz
Verantwoordelijke organisatie:
Universiteit Maastricht