Mobiele menu

Cost-effectiveness of a stepped-care program for depression among primary care patients with type 2 diabetes mellitus and/or coronary heart disease and subthreshold depression

Projectomschrijving

Somberheidsklachten komen vaak voor bij mensen met diabetes en of hartziekten. Deze klachten verhogen het risico op een depressie. In dit onderzoek hebben we onderzocht of een getrapt zorgprogramma het risico op het ontstaan van een depressie kan verkleinen in vergelijking met standaard huisartsenzorg. In het getrapte zorgprogramma ontvangen patiënten alleen intensievere vormen van zorg als zij somberheidsklachten blijven houden.
Uit het huidige onderzoek blijkt dat het getrapte zorgprogramma het risico op het ontstaan van een depressie niet verkleint. Het zorgprogramma werd echter wel positief beoordeeld door zowel de deelnemende patiënten als de zorgverleners die het zorgprogramma aanboden.
Opvallend was dat het aantal patiënten dat een depressie kreeg veel lager was dan wij van tevoren hadden verwacht. We vermoeden daarom dat de somberheidsklachten van de deelnemende patiënten niet ernstig genoeg waren. Op basis van dit onderzoek raden wij huisartsen niet aan om dit zorgprogramma uitgebreid in te zetten bij deze doelgroep.

Producten

Titel: Patients’ and practice nurses’ perceptions of depression in patients with type 2 diabetes and/or coronary heart disease screened for subthreshold depression: a qualitative Step-Dep study
Auteur: Lidy Pols, Karen Schipper, Debbie Overkamp, Harm van Marwijk, Maurits van Tulder, Marcel Adriaanse
Titel: StepDep: Cost effectiveness of a stepped-care intervention to prevent depression in primary care patients with DM2 and/or CHD
Titel: Stepped care for depression prevention in patients with type 2 diabetes mellitus and/or coronary heart disease: cluster randomised controlled trial
Auteur: Lidy Pols, Susan van Dijk, Judith Bosmans, Trynke Hoekstra, Harm van Marwijk, Maurits van Tulder, Marcel Adriaanse
Titel: Challenges in the prevention of depression in primary care patients with diabetes type 2 and/or coronary heart disease
Auteur: L Pols
Titel: Cost-effectiveness of a stepped-care intervention to prevent major depression in patients with type 2 diabetes mellitus and/or coronary heart disease
Auteur: S van Dijk. Proefschrift wordt momenteel afgerond en aangeboden aan leescommissie augustus 2016
Titel: Effectiveness of a stepped-care intervention to prevent major depression in patients with type 2 diabetes mellitus and/or coronary heart disease and subthreshold depression: A pragmatic cluster randomized controlled trial
Auteur: Pols, Alide D., van Dijk, Susan E., Bosmans, Judith E., Hoekstra, Trynke, van Marwijk, Harm W. J., van Tulder, Maurits W., Adriaanse, Marcel C.
Magazine: PLoS ONE
Titel: Cost-effectiveness of a stepped care program to prevent depression among primary care patients with diabetes mellitus type 2 and/or coronary heart disease and subthreshold depression in comparison with usual care
Auteur: S.E.M. van Dijk, A.D. Pols, M.C. Adriaanse, H.W.J. van Marwijk, M.W. van Tulder and J.E. Bosmans
Magazine: BMC Psychiatry
Titel: Diagnostic accuracy of the Patient Health Questionnaire-9 for assessment of depression in type II diabetes mellitus and/or coronary heart disease in primary care
Auteur: van der Zwaan, G. Lennart, van Dijk, Susan E.M., Adriaanse, Marcel C., van Marwijk, Harm W.J., van Tulder, Maurits W., Pols, Alide D., Bosmans, Judith E.
Magazine: Journal of Affective Disorders
Titel: Process evaluation of a stepped-care program to prevent depression in primary care: patients’ and practice nurses’ experiences
Auteur: Pols, Alide D., Schipper, Karen, Overkamp, Debbie, van Dijk, Susan E., Bosmans, Judith E., van Marwijk, Harm W. J., Adriaanse, Marcel C., van Tulder, Maurits W.
Magazine: BMC Family Practice
Titel: Process evaluation of a stepped-care program to prevent depression in primary care: patients’ and practice nurses’ experiences
Auteur: Pols, Alide D., Schipper, Karen, Overkamp, Debbie, van Dijk, Susan E., Bosmans, Judith E., van Marwijk, Harm W. J., Adriaanse, Marcel C., van Tulder, Maurits W.
Magazine: BMC Family Practice
Titel: Cost-effectiveness of a stepped-care intervention to prevent major depression in patients with type 2 diabetes mellitus and/or coronary heart disease and subthreshold depression: design of a cluster-randomized controlled trial
Auteur: Susan EM van Dijk1*, Alide D Pols1,2, Marcel C Adriaanse1, Judith E Bosmans1, Petra JM Elders2, Harm WJ van Marwijk2 and Maurits W van Tulder1
Magazine: BMC Psychiatry
Titel: Measurement properties of depression questionnaires in patients with diabetes: a systematic review
Auteur: van Dijk, Susan E. M., Adriaanse, Marcel C., van der Zwaan, Lennart, Bosmans, Judith E., van Marwijk, Harm W. J., van Tulder, Maurits W., Terwee, Caroline B.
Magazine: Quality of Life Research

Verslagen


Eindverslag

Somberheidsklachten komen vaak voor bij mensen met diabetes en of hart- en vaatziekten. Deze klachten verhogen het risico op een depressie. De Step-Dep studie heeft de (kosten)effectiviteit onderzocht van een getrapt zorgprogramma, met als doel het risico op het ontstaan van een depressie te verkleinen in vergelijking met standaard huisartsenzorg. Het zorgprogramma bestaat uit het getrapt maar flexibel en actief volgend aanbieden van waakzaam wachten, bibliotherapie, probleemoplossende behandeling, medicatie, en verwijzing naar de tweedelijns gezondheidszorg/psychiater indien nodig.

Uit de Step-Dep studie blijkt dat het getrapte zorgprogramma het risico op het ontstaan van een depressie niet verkleint. Ook waren er geen relevante verschillen in totale maatschappelijke kosten. Uit de procesevaluatie bleek dat het zorgprogramma positief werd beoordeeld door zowel de deelnemende patiënten als de zorgverleners die het zorgprogramma aanboden.

Op basis van dit onderzoek raden wij huisartsen niet aan om dit getrapte zorgprogramma uitgebreid in te zetten bij deze doelgroep.

Samenvatting van de aanvraag

SAMENVATTING DOELSTELLING: Het evalueren van de kosteneffectiviteit van een gestructureerd zorgprogramma voor patiënten met diabetes en/of een cardiovasculaire aandoening en subklinische depressie met vooraf gedefinieerde behandelstappen waarin praktijkondersteuners een centrale rol spelen, in vergelijking met de gebruikelijke zorg in de huisartsenpraktijk STUDIE-OPZET: Een economische evaluatie parallel aan een cluster gerandomiseerde studie. STUDIEPOPULATIE/DATABRONNEN: Volwassenen met diabetes mellitus en/of cardiovascular aandoening en subklinische depressie worden in de huisartspraktijk gerekruteerd met behulp van gevalideerde vragenlijsten. INTERVENTIE: Het zorgprogramma bestaat uit het getrapt maar flexibel en actief volgend aanbieden van waakzaam wachten, bibliotherapie, probleemoplossende behandeling, medicatie, en verwijzing naar de tweedelijns gezondheidszorg/psychiater indien nodig. Controlepatiënten ontvangen de gebruikelijke zorg. UITKOMSTMATEN: De cumulatieve incidentie van depressie volgens een onafhankelijk Mini Neuropsychiatrisch Interview (MINI), ernst van de depressieve klachten en kwaliteit van leven. SAMPLE SIZE BEREKENING/DATA ANALYSE: Gebaseerd op een verschil in de incidentie van depressie van 15%, een power van 0,80 en een alpha van 0,05 zijn twee groepen van 121 patiënten nodig. Rekening houdend met de herhaalde meting per patiënt, clustering binnen huisartspraktijken en een geschatte uitval van 25% zijn er in totaal 131 patiënten nodig per groep. ECONOMISCHE EVALUATIE: De economische evaluatie wordt gedaan vanuit maatschappelijk perspectief. Zorggebruik en ziekteverzuim zullen worden gemeten met behulp van de Trimbos and iMTA questionnaire on Costs associated with Psychiatric illness (TiC-P) en worden gewaardeerd met Nederlandse standaardprijzen. Kosteneffectiviteitratio’s en grafieken zullen worden geanalyseerd m.b.v. bootstrapping. TIJDPAD: 1-6 mnd: ontwikkeling interventie, werven huisartsen, goedkeuring METC, training zorgcoördinatoren; 7-24 mnd: werving patiënten, baseline metingen, eerste follow-up metingen; 25-36 mnd: follow-up metingen, additionele dataverzameling bij huisartsen, data-invoer en schoning, kwalitatieve studie, eerste publicaties; 37-48 mnd: analyses, publicaties. SUMMARY OBJECTIVE: To evaluate the cost-effectiveness of a nurse-led stepped-care program for depression among primary care patients with type 2 diabetes mellitus and/or coronary heart disease and subthreshold depression in comparison with usual care. STUDY DESIGN: Economic evaluation alongside a cluster randomized trial. STUDY POPULATION/DATASETS: Adults with diabetes and/or cardiovascular diseases and subthreshold depression determined by validated questionnaires will be recruited in general practices. INTERVENTION: The stepped-care with a central role for patients consists of sequentially watchful waiting, bibliotherapy, problem-solving treatment, medication, and referral to secondary care/psychiatrist if necessary. Control patients receive usual care. OUTCOME MEASURES: The cumulative incidence of depression after 12 months according to an independent Mini International Neuropsychiatric Interview (MINI), severity of depression symptoms and quality of life. SAMPLE SIZE CALCULATION/DATA ANALYSIS: Based on a difference in the incidence of major depression of 15%, a power of 0.80 and an alpha of 0.05, two groups of 121 patients are needed. Taking into account repeated measurements per patient, clustering within general practices and a correction factor of 25% to allow for dropout, a total of 131 patients are needed in each group. ECONOMIC EVALUATION: The economic evaluation will be conducted from a societal perspective. Health care utilization and production losses will be measured using the Trimbos and iMTA questionnaire on Costs associated with Psychiatric illness (TiC-P) and valued using Dutch standard prices. Cost-effectiveness ratios and planes will be analysed using bootstrapping techniques. TIME SCHEDULE: 1-6 mo: development of intervention, recruitment of GPs, approval of METC, training of nurses; 7-24 mo: recruitment of patients, baseline measurements, first follow-up measurements; 25-36 mo: follow-up measurements, additional data collection from GPs, data import and cleaning, qualitative study, first publications; 37-48 mo: analyses, publications.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
171202007
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2011
2015
Onderdeel van programma:
Projectleider en penvoerder:
Dr. M.C. Adriaanse
Verantwoordelijke organisatie:
Vrije Universiteit Amsterdam