Cost-effectiveness of a short-term cognitive-behavioural intervention by mental health nurse-practitioners for primary care patients with an undifferentiated somatoform disorder
Projectomschrijving
Helpen gesprekken met een praktijkondersteuners (POH)-GGZ in de huisartsenpraktijk voor patiënten met onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten?
De onderzochte interventie bestond uit zes gesprekken met de POH-GGZ, gebaseerd op zgn. probleemoplossende therapie. Deze werd vergeleken met gebruikelijke zorg. De belangrijkste uitkomsten waren fysiek functioneren, mentaal functioneren, angst, depressie, en ernst van de klachten. Er zijn vragenlijsten afgenomen vóór het eerste gesprek en na 2, 4 en 12 maanden. In de groep die gesprekken kreeg (n=111) ging het fysiek functioneren vooruit, waren er minder beperkingen ten gevolge van fysieke problemen en minder pijn dan in de groep die gebruikelijk zorg kreeg (n=87). In de totale groep waren de effecten beperkt, ze bleken groter als de klachten korter bestonden en als er minder bijkomende lichamelijke aandoeningen waren. Er waren geen verschillen voor angst, depressie en ernst van fysieke symptomen. De interventie was kosteneffectief.
Producten
Auteur: Sitnikova, Kate, Leone, Stephanie S., Zonneveld, Lyonne N. L., van Marwijk, Harm W. J., Bosmans, Judith E., van der Wouden, Johannes C., van der Horst, Henriëtte E.
Magazine: Trials
Link: https://trialsjournal.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/s13063-017-1951-2
Auteur: Sitnikova, Kate, Pret-Oskam, Rinske, Dijkstra-Kersten, Sandra M. A., Leone, Stephanie S., van Marwijk, Harm W. J., van der Horst, Henriëtte E., van der Wouden, Johannes C.
Magazine: BMC Family Practice
Link: https://bmcfampract.biomedcentral.com/track/pdf/10.1186/s12875-018-0791-9
Verslagen
Eindverslag
Veel mensen die bij de huisarts komen met onbegrepen klachten, hebben een ongedifferentieerde somatoforme stoornis (OSS). Wie aan deze stoornis lijdt, ontwikkelt onbewust lichamelijke klachten waarvoor geen medische reden gevonden kan worden. Deze klachten gaan meestal niet vanzelf weg en leiden vaak tot verminderd functioneren.
Psychologische zogenaamde ‘cognitieve’ interventies helpen deze mensen actief met hun leven verder te gaan, maar slechts weinig mensen bezoeken een psycholoog. Veel huisartspraktijken maken tegenwoordig gebruik van een praktijkondersteuner voor de geestelijke gezondheidszorg (POH-GGZ,) die kortdurende psychische interventies kan uitvoeren, en ook mensen met OSS kan begeleiden. De POH-GGZ kan de drempel voor psychologische begeleiding verlagen. We weten nog niet wat de effecten en kosten zijn als de POH-GGZ deze mensen in de huisartspraktijk begeleidt, vergeleken met de gebruikelijke werkwijze. In dit onderzoek worden beiden interventies met elkaar vergeleken. We ontwikkelden een interventieprogramma bestaan uit zes sessies met de POH-GGZ, op basis van de principes van 'problem solving treatment' en het zogenaamde gevolgenmodel.
We voerden een onderzoek uit, waarbij het toeval bepaalde of huisartspraktijken deelnamen aan de interventie met de POH-GGZ of gebruikelijke zorg leverden.
De primaire uitkomstmaat was fysiek functioneren. Secundaire uitkomstmaten waren mentaal functioneren en andere aspecten van kwaliteit van leven; angst en depressie en ernst van de lichamelijke klachten.
De deelnemers vulden vragenlijsten in aan het begin van de studie en na 2, 4, 8 en 12 maanden.
Vergeleken met gebruikelijke zorg (n=87) liet de interventiegroep (n=111) statistisch significante verbeteringen zien op fysiek functioneren; een afname van beperkingen ten gevolge van fysieke problemen; en van pijn, over de periode van 12 maanden. Voor angst, depressie en ernst van de fysieke symptomen werden geen verschillen gevonden tussen interventie- en controlegroep.
Positieve effecten werden met name gevonden bij patiënten bij wie de klachten minder lang bestonden en bij wie er sprake was van minder bijkomende somatische aandoeningen.
Concluderend bleek de interventie door de POH-GGZ effectief, met name bij patiënten bij wie de klachten niet meer dan enkele jaren aanwezig waren, of bij wie sprake was van minder bijkomende somatische aandoeningen.
De interventie was kosten-effectief.