Mobiele menu

Cognitive Remediation Therapy as a treatment enhancer in eating disorders and obsessive compulsive disorders

Projectomschrijving

Obsessieve-compulsieve stoornissen (OCS) en eetstoornissen (ES) behoren tot de meest invaliderende en dure psychiatrische aandoeningen met als onderliggend probleem een gebrek aan cognitieve flexibiliteit. Eerste studies tonen dat cognitieve remediatie therapie (CRT) positieve invloed heeft op de klachten en kwaliteit van leven van patiënten. In dit project is gekeken naar: 1) de toegevoegde waarde van CRT op standaard behandeling; 2) kosteneffectiviteit en budget impact.

Eerste resultaten laten zien dat, hoewel in beide groepen (AN en OCS) een significante verbetering over de tijd te zien is op de primaire uitkomstmaten, en op angstklachten en kwaliteit van leven, CRT ten opzichte van SAT geen superieur effect heeft als treatment enhancer bij TAU bij ES of OCS. Ten aanzien van kosteneffectiviteit laten beide groepen een kostenbesparing zien, met name gemeten direct na de interventie.

Toekomstige analyses moeten uitwijzen in hoeverre subgroepen met specifieke klinische of neurocognitieve kenmerken preferentieel profiteren van CRT.

Bekijk de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase

Producten

Titel: Cognitive Remediation Therapy Does Not Enhance Treatment Effect in Obsessive-Compulsive Disorder and Anorexia Nervosa
Auteur: Boris van Passel, Unna N. Danner, Alexandra E. Dingemans, Emmeke Aarts Lot C. Sternheim, Eni S. Becker, Annemarie A. van Elburg, Eric F. van Furth, Gert-Jan Hendriks, & Daniëlle C. Cath
Magazine: Psychotherapy and Psychosomatics
Link: https://www.karger.com/Article/Abstract/505733
Titel: Cognitive remediation therapy (CRT) as a treatment enhancer of eating disorders and obsessive compulsive disorders
Auteur: Boris van Passel, Unna Danner, Alexandra Dingemans, Eric van Furth, Lot Sternheim, Annemarie van Elburg, Agnes van Minnen, Marcel van den Hout, Gert-Jan Hendriks & Daniëlle Cath
Magazine: BMC Psychiatry
Link: https://doi.org/10.1186/s12888-016-1109-x

Verslagen


Eindverslag

Obsessieve-compulsieve stoornissen (OCS) en eetstoornissen (ES) behoren tot de meest invaliderende en dure psychiatrische aandoeningen met als onderliggend probleem een gebrek aan cognitieve flexibiliteit. Eerste studies tonen dat cognitieve remediatie therapie (CRT) positieve invloed heeft op de klachten en kwaliteit van leven van patiënten. In dit project is gekeken naar 1) de toegevoegde waarde van CRT op standaard behandeling; 2) kosteneffectiviteit en budget impact.
Eerste resultaten laten zien dat dat in beide groepen (AN en OCS) een significante verbetering over de tijd te zien is op de primaire uitkomstmaten en kwaliteit van leven, maar CRT ten opzichte van SAT heeft geen superieur effect. Ten aanzien van kosteneffectiviteit laten beide groepen een kostenbesparing zien, met name gemeten direct na de interventie.
Toekomstige analyses moeten uitwijzen in hoeverre subgroepen met specifieke klinische of neurocognitieve kenmerken meer baat hebben bij de CRT.

Standaard behandeling in eetstoornissen (ES) en obsessieve-compulsieve stoornissen (OCS) is slechts matig succesvol. Een opvallende onderliggende dysfunctie die beide aandoeningen kenmerkt is het gebrek aan cognitieve flexibiliteit. Veelbelovende eerste studies bij ES wijzen erop dat cognitieve remediatie therapie (CRT) flexibel denken versterkt waardoor het effect van de behandeling (symptoomreductie) versterkt, en kwaliteit van leven verbetert. De doelstellingen van de studie: 1)de specifieke toegevoegde waarde van CRT te onderzoeken in met name patiënten met OCD; 2)kosteneffectiviteit en budget impact te onderzoeken; 3)te onderzoeken welke kenmerken bepalen welke patiënten het meest profiteren van CRT. Deze gecontroleerde multicenter studie is in juni 2013 gestart. In totaal worden 2x64 volwassen patiënten, met eetstoornissen of OCS gerandomiseerd naar ofwel 10 twee-wekelijkse sessies CRT of een controle therapie, gevolgd door treatment as usual (TAU). Stoornis-specifieke symptoom ernst, kwaliteit van leven, cognitieve flexibiliteit, gezondheidszorg kosten, budget impact, en verlies van werk productiviteit worden vastgesteld bij baseline, na afloop van CRT, en na 6 maanden TAU. Het behandeleffect wordt bepaald met behulp van ’linear mixed model analyses’. Voor de economische evaluaties wordt een Markov modeling benadering gehanteerd. Kosten utiliteits analyses worden gedaan vanuit een maatschappelijk perspectief waarbij kosten per QALY worden uitgerekend. De budget impact analyse wordt uitgevoerd vanuit een betalers en maatschappelijk perspectief.

Samenvatting van de aanvraag

Obsessieve-compulsieve stoornissen (OCS) en eetstoornissen (ES) behoren –volgens de WHO- tot de meest invaliderende en dure psychiatrische aandoeningen. Standaard behandeling (treatment as usual; TAU), met als essentiële elementen cognitieve gedragstherapie en/ of medicatie is weliswaar redelijk succesvol bij 40% tot 60% van de patiënten, maar der nog veel ruimte is voor verbetering van de bestaande therapieën. Een opvallende onderliggende dysfunctie die beide aandoeningen kenmerkt is het gebrek aan cognitieve flexibiliteit, wat therapiesucces in de weg lijkt te staan. Veelbelovende eerste studies bij ES wijzen erop dat cognitieve remediatie therapie (CRT), een gemakkelijk toepasbare techniek, flexibel denken versterkt, toegevoegde waarde heeft in de behandeling (symptoomreductie), en kwaliteit van leven verbetert. Aan CRT verwante strategieën lijken bij OCS eveneens effectief in symptoomvermindering. De gecontroleerde studie van deze aanvraag heeft tot doel om de huidige kennis over de (kosten) effectiviteit van CRT in de behandeling van ES en OCS te vergroten. De doelstellingen van de studie zijn: 1) de specifieke toegevoegde waarde van CRT te onderzoeken (in hoeverre leidt CRT tot kortere behandelduur, tot grotere symptoomreductie en kwaliteit van leven?); 2) kosten effectiviteit en budget impact van CRT te onderzoeken; 3) te onderzoeken welke neuropsychologische kenmerken bepalen welke patiënten het beste kunnen profiteren van CRT in de klinische praktijk. Studie opzet: in deze placebo-gecontroleerde multicenter studie (met vier participerende Topklinische centra) worden 2 x 64 volwassen patiënten, met een eetstoornis (Anorexia Nervosa) of OCS gerandomiseerd naar ofwel CRT of een placebo controle conditie (10 sessies), gevolgd door treatment as usual (TAU) die onder meer wekelijkse sessies van 60-90 minuten CBT omvatten. Statistische analyses om het behandeleffect te bepalen worden gedaan met behulp van ’linear mixed model analyses’,en Clinical Significant Change indices worden berekend. Voor de economische evaluaties wordt een Markov modeling benadering gehanteerd. Kosten utiliteits analyses worden gedaan vanuit een maatschappelijk perspectief waarbij kosten per QALY worden uitgerekend. De budget impact analyse wordt uitgevoerd vanuit een betalers en maatschappelijk perspectief. Stoornis-specifieke symptoom ernst (EDEQ voor ES en YBOCS symptoom Ernst schaal voor OCS), Kwaliteit van leven (EQ-5D), cognitieve flexibiliteit (D-flex), gezondheidszorg kosten, budget impact, en verlies van werk productiviteit worden vastgesteld bij baseline, na afloop van CRT, en na 6 maanden TAU. Obsessive Compulsive Disorders (OCD) and Eating disorders (ED) are –according to the WHO - among the most incapacitating and costly of all mental disorders. Cognitive behavior treatment and/or medication have proven to be only moderately successful in both disorders in between 40% and 60% of patients, leaving much room for more effective treatment algorithms. A striking underlying deficit shared by both disorders is patients' cognitive inflexibility, a trait that is likely to hamper treatment engagement and ability to benefit from treatment. New promising evidence indicates that Cognitive Remediation Therapy (CRT), an easy-to-use technique, successfully enhances flexible thinking styles, and therefore enhances benefit from symptom-based therapies, and improvement of quality of life. Although not investigated directly, CRT-like strategies have also been effective in enhancing symptom reduction in OCD. The objectives of this study are: 1) To investigate the treatment enhancing effect of CRT in ED and OCD (i.e to what extent does CRT lead to shorter duration of treatment, increased symptom reduction and quality of life, reduced dropout rates?); 2) To investigate cost effectiveness and budget impact of CRT on treatment of ED and OCD; 3)To investigate neurocognitive markers of treatment enhancement by CRT in OCD and ED, i.e. which characteristics determine for which patients augmentation with CRT is most beneficial in clinical practice? Study design: This placebo-controlled multicenter trial involves 64 adult patients with ED, and 64 patients with OCD, randomized to 10 bi-weekly sessions with either CRT or a placebo control condition, followed by TAU which will involve ao weekly sessions of 60-90 minutes CBT. Treatment effect will be analysed using linear mixed model analyses including calculations of clinically significant change. A Markov modeling approach will be applied for the economic evaluation. Cost utility analyses will be performed from a societal perspective estimating the cost per QALY. The budget impact analysis will be conducted from a payers and societal perspective. Disorder-specific symptom severity (EDEQ; YBOCS severity scale), Quality of Life (EQ-5D), cognitive flexibility (D-flex), healthcare use costs, budget impact, and loss of work productivity will be assessed at baseline, post CRT, and after 6 months TAU.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
837001004
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2013
2016
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. D.C. Cath
Verantwoordelijke organisatie:
Altrecht