Mobiele menu

Tegen de achtergrond van overheidsmaatregelen – Besluitvorming en moreel leiderschap van zorgbestuurders

Projectomschrijving

Voor welke uitdagingen kwamen bestuurders in de zorg te staan tijdens de coronacrisis? In dit project staat het leren van ervaringen van zorgbestuurders tijdens de coronacrisis centraal. In de post-acute fase van de crisis is er behoefte bij zorgbestuurders en het bredere werkveld aan inzicht in én praktische aanbevelingen voor goed besturen in crisistijd, ook gelet op toekomstige vraagstukken. Dit blijkt uit een interviewreeks van het Erasmus MC onder ruim 30 zorgbestuurders en experts.

Doel

Het doel van dit onderzoek is om een antwoord te krijgen op de volgende vragen:

  • Wat leren de ervaringen van zorgbestuurders tijdens de corona crisis ons over goed besturen, in het bijzonder in crisistijd?
  • Hoe kunnen deze inzichten over goed besturen benut worden voor de verdere professionalisering van zorgbestuurders en benut worden door zorgbestuurders, overheid en andere belanghebbenden ter voorbereiding op toekomstige crises en vraagstukken?

Onderzoeksopzet

Wekelijks vertelden bestuurders over de omstandigheden van dat moment, de vraagstukken, de beslissingen die zij namen en wat dat met hen deed. De inzichten over goed besturen (in het bijzonder in crisistijd) kunnen benut worden voor zowel de verdere professionalisering van zorgbestuurders als door zorgbestuurders, overheid en andere belanghebbenden ter voorbereiding op toekomstige vraagstukken.

Resultaten

De studie is bijna afgerond en in de loop van 2022 wordt het onderzoeksrapport gepubliceerd. Benieuwd? Bekijk hier alvast een aantal interviews met zorgbestuurders en experts.

Context Organisatie van zorg

Context organisatie van zorg

Dit onderzoek is één van de 10 onderzoeken naar het onderwerp ‘organisatie van zorg’. De COVID-19-pandemie heeft een negatieve impact gehad op het gehele zorgsysteem in Nederland. De resultaten van dit onderzoek helpen bij het inrichten van zorg, zodat hoogwaardige kwaliteit van zorg geleverd kan blijven worden. Dit geldt zowel voor ziekenhuiszorg, als huisartsenzorg, geestelijke gezondheidszorg en thuiszorg.

ZonMw werkt, samen met opdrachtgevers, beleidsmakers, onderzoekers, patiënten, praktijkprofessionals, dataprofessionals en internationale partners, aan mogelijkheden om nu en in de toekomst met onderzoek en kennis bij te dragen aan oplossingen in de strijd tegen het coronavirus en COVID-19 en de effecten daarvan op de maatschappij.

Verslagen


Eindverslag

We hebben een vijftal praatplaten gemaakt, om onze uitkomsten op een laagdrempelige manier te delen. Is het mogelijk om deze praatplaten als samenvatting op te nemen op de website, met een klein stukje begeleidende tekst (zie hieronder)?

Begeleidende tekst
Voor welke uitdagingen kwamen bestuurders in de zorg te staan tijdens de coronacrisis? In dit onderzoek staat het leren van ervaringen van zorgbestuurders tijdens de coronacrisis centraal en gaan we in op wat ons dat leert over goed besturen, in het bijzonder in crisistijd. Op basis van 31 interviews (20 zorgbestuurders uit de breedte van de zorg en 11 wetenschappers – klik hier), en drie focusgroepen met een gedeelte van de geïnterviewden aan het begin van de coronacrisis, merkten we op dat goed bestuur in crisistijd niet perse wat anders vraagt dan onder ‘normale’ omstandigheden. Wel blijkt dat onder druk van de coronacrisis dezelfde vraagstukken andere uitkomsten krijgen. Gegeven het situationele karakter van besturen in de gaan we dieper in op wat besturen vraagt in de drie onderscheiden fases van crises: acuut, sluimerend en langdurend.

Praatplaten 1 t/m 5

Op basis van de diepgaande gesprekken met zorgbestuurders en wetenschappers tijdens de
eerste maanden van de coronacrisis en de reflectie daarop die plaats vond in de focusgroepen
kunnen we verschillende lessen trekken voor de toekomst en formuleren we zes aanbevelingen
voor zorgbestuurders, overheid en andere belanghebbenden.

Er veel behoefte bij zorgbestuurders en het bredere werkveld aan inzicht in en praktische aanbevelingen voor goed besturen (besluitvorming, moreel leiderschap) in crisistijd, ook gelet op toekomstige crises. Dit blijkt uit de interviewreeks van het Erasmus Centrum voor Zorgbestuur (https://bit.ly/32bdBfw).

De centrale vraag van het project is: ‘Wat leren de ervaringen van zorgbestuurders tijdens de corona crisis ons over goed besturen, in het bijzonder in crisistijd? Hoe kunnen deze inzichten over goed besturen benut worden voor de verdere professionalisering van zorgbestuurders en benut worden door zorgbestuurders, overheid en andere belanghebbenden ter voorbereiding op toekomstige crises en vraagstukken?’

Voor het onderzoek zijn 31 zorgbestuurders en experts geïnterviewd. Uit deze interviews komen meerdere hoofdthema's t.a.v. goed besturen in crisistijd naar voren, met een rijkheid aan subthema's en inzichten.

In vervolg op de interviews vinden focusgroepen plaats met zorgbestuurders, waartijdens de uitkomsten van de interviews worden verdiept. Aanvullend worden verdieping,- verbreding-, en verrijkingssessies georganiseerd met zorgbestuurders, toezichthouders, experts, overheid en (belangenorganisaties van) ervaringsdeskundigheden, om breed en vanuit meerdere perspectieven te reflecteren op de resultaten van de interviews en focusgroepen.

De uitkomsten van het onderzoek worden beschreven in een bondig onderzoeksrapport die breed met het werkveld zal worden gedeeld.

Samenvatting van de aanvraag

De Coronatijd is een bijzondere tijd, ook voor zorgbestuurders. Ze staan voor complexe vraagstukken die om snelle en adequate besluitvorming vragen, in een arena vol onzekerheid en uiteenlopende stakeholders. Geldende waarden verschuiven, bestaande protocollen zijn niet langer toereikend en ook kosten/baten afwegingen bieden weinig houvast bij de vraag of het goede is gedaan. Nu we in de post-acute fase van de crisis komen, is er bij zorgbestuurders en het bredere werkveld veel behoefte aan inzicht in en praktische aanbevelingen voor goed besturen (besluitvorming, moreel leiderschap) in crisistijd, ook gelet op toekomstige crises. Het onderzoek richt zich op de volgende centrale vraag: ‘Wat leren de ervaringen van zorgbestuurders tijdens de corona crisis ons over goed besturen, in het bijzonder in crisistijd? Hoe kunnen deze inzichten over goed besturen benut worden voor de verdere professionalisering van zorgbestuurders en benut worden door zorgbestuurders, overheid en andere belanghebbenden ter voorbereiding op toekomstige crises en vraagstukken?’ Met dit onderzoek wordt in 12 maanden, d.m.v. 4 onderzoeksfasen met veel ruimte voor peer-, research-, expert-, en sector learning, een stevige bijdrage geleverd aan: * het ontwikkelen van handvatten voor zorgbestuurders voor hoogwaardig kwalitatief handelen in crisistijd; * verdere professionalisering van de beroepsgroep; * een breder gesprek binnen de sector en met meerdere partijen over goed bestuur in de zorg, in het bijzonder in crisistijd. Het unieke van dit onderzoek is de rol van doelgroepen bij het onderzoek: 1) Zorgbestuurders, 2) Experts, 3) Toezichthouders (intern en extern), 4) Overheid, 5) Cliënten- en patiënten(vertegenwoordiger), 6) Brancheorganisaties. In dit onderzoek is de koppeling tussen praktijk en wetenschap stevig geborgd. Kennisdisseminatie zit in het DNA van het Erasmus Centrum voor Zorgbestuur en de NVZD en is zeer aannemelijk, gelet op hun grote en relevante netwerk.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
10430032010030
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2020
2021
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Dr. R.J. de Koeijer-Gorissen
Verantwoordelijke organisatie:
Erasmus Universiteit Rotterdam