Leidt de corona crisis tot een slechtere werkrelatie tussen behandelaren en kwetsbare gezinnen?

Projectomschrijving

Aanleiding

De COVID-19-pandemie leidde tot een lockdown, waarbij GGZ behandelingen overstapten op beeldbellen (bijvoorbeeld via Zoom of WhatsApp). Dit project onderzocht of de werkrelatie tussen behandelaren en ouders door het beeldbellen beïnvloed werd. Een sterke werkrelatie is essentieel voor goede zorg. Wij keken naar 846 gezinnen met meervoudige problemen die vóór of tijdens de lockdown multisysteem therapie (MST) kregen.

Resultaten

De werkrelatie werd niet beïnvloed door het gebruik van beeldbellen. Gezinnen waarbij er zorgen waren over kindermishandeling of -verwaarlozing rapporteerden wel een lagere werkrelatie tijdens de lockdown.

Conclusies

Bij intensieve systeemtherapie kan een sterke werkrelatie ook via beeldbellen opgebouwd worden. Beeldbellen lijkt dus een goed-genoeg alternatief voor face-to-face behandeling. We weten nog niet of beeldbellen net zo goed helpt om de problemen op te lossen. Voor gezinnen waar een vermoeden is van kindermishandeling of -verwaarlozing is beeldbellen mogelijk minder geschikt. Hier is meer onderzoek naar nodig.

Producten

Titel: Alliance Between Therapist and Multi-stressed Families During the COVID-19 Pandemic: The Effect of Family-Based Videoconferencing
Auteur: Aurelie. M. C. Lange, Marc J. M. H. Delsing, Marieke van Geffen & Ron. H. J. Scholte
Magazine: Child & Youth Care Forum
Titel: Videobellen bij gezinnen met meervoudige en complexe problemen
Auteur: Aurelie Lange, Marc Delsing, Marieke van Geffen & Ron Scholte
Magazine: systeemtherapie
Titel: Alliance through videoconferencing
Auteur: Dr. A Lange & Dr. M van Geffen
Titel: Heeft COVID 19 ( lockdown ) invloed op de werkrelatie (alliantie) tussen professionals en kwetsbare gezinnen
Auteur: Ron Scholte
Titel: Remote delivery of family interventions
Auteur: UK: Tom Jefford, Sajid Humayun, Brigitte Squire NL: Ron Scholte, Marieke van Geffen, Marc Delsing

Verslagen


Eindverslag

INLEIDING: Een sterke therapeutische alliantie of werkrelatie tussen therapeut en cliënt is essentieel voor effectieve individuele en systemische therapie. Reviews en meta-analyses suggereren dat beeldbellen vergelijkbare resultaten kan bereiken als standaard individuele therapie met volwassen populaties. Er is echter weinig bekend over alliantie bij systemische behandeling middels beeldbellen. De recente COVID-19-pandemie leidde tot een nationale lockdown, waarbij de meeste fysieke behandelingen werd omgezet naar beeldbellen. Dit bood een unieke mogelijkheid om onderzoek te doen naar beeldbellen bij systemische therapie. De huidige studie analyseerde (de ontwikkeling van) alliantie voor en tijdens lockdown voor gezinnen met meervoudige en complexe problemen die multisysteem therapie ontvingen (MST).

METHODE: Alliantie werd maandelijks gerapporteerd door 846 verzorgers (81% vrouw). Er zijn twee benaderingen toegepast; een longitudinale benadering en een cross sectionele benadering. Met behulp van latente groeicurvemodellen (longitudinale benadering) werd de ontwikkeling van alliantie geschat voor drie groepen gezinnen; (1) gezinnen die voorafgaand aan de lockdown behandeling hadden en geen gebruik hebben gemaakt van beeldbellen, (2) gezinnen die vroeg in de behandeling overgingen naar beeldbellen of (3) gezinnen die laat in de behandeling overgingen naar beeldbellen. Met behulp van regressieanalyses (cross-sectionele benadering) werd op verschillende momenten in de behandeling gekeken of beeldbellen voorspellend was voor de alliantie. In alle analyses werden het type gezin (algemeen; verstandelijke beperking; zorgen over kindermishandeling of verwaarlozing) en het geslacht van de verzorger meegenomen als moderator.

RESULTATEN: Beide benaderingen toonden aan dat de alliantie niet werd beïnvloed door de overgang naar beeldbellen, behalve bij die gezinnen waarbij er zorgen waren over kindermishandeling of verwaarlozing. Zij rapporteerden lagere allianties tijdens lockdown. We vonden ook enig bewijs dat mannen tijdens lockdown hogere allianties rapporteerden dan vrouwen, maar deze bevinding werd niet in alle analyses gerepliceerd.

CONCLUSIES: Sterke allianties kunnen worden ontwikkeld door middel van intensieve systemische therapie middels beeldbellen bij gezinnen met meervoudige en complexe problemen. Voor sommige subgroepen, zoals bij gezinnen waar een vermoedde is van kindermishandeling of verwaarlozing, is beeldbellen echter mogelijk minder geschikt. Verder onderzoek moet ook mogelijke sekseverschillen met betrekking tot beeldbellen onderzoeken.

Samenvatting van de aanvraag

De corona crisis heeft ingrijpende gevolgen voor de maatschappij. De vrees bestaat dat kwetsbare groepen, juist vanwege hun specifieke problematiek, extra getroffen worden door de corona crisis en de ingestelde maatregelen. Deze aanvraag richt zich op één van deze groepen, namelijk gezinnen waarvan de kinderen gekenmerkt worden door forse externaliserende problemen, of waarbij sprake is van mishandeling en/of verwaarlozing van de kinderen. Vaak gaan deze problemen gepaard met problemen bij de ouders, zoals ernstige problemen in de opvoeding, psychiatrische problemen en/ of een (licht) verstandelijke beperking. Een belangrijk aspect van de reguliere zorg aan deze gezinnen is de alliantie (werkrelatie) tussen de gezinsleden en de behandelaar. Deze ontstaat bij deze kwetsbare gezinnen normaliter in een context van intensieve face-to-face contacten bij de gezinnen thuis. De corona crisis heeft ertoe geleid dat de uitvoering van deze zorg fundamenteel is veranderd: Het intensieve face-to-face contact thuis is noodgedwongen vervangen door behandeling op afstand via beeldbellen. Er bestaat onderzoek naar de effecten van beeldbellen, maar hierbij was altijd sprake van ‘blended care’, waarbij er face-to-face contact bleef tussen behandelaar en cliënten. Dat is fundamenteel anders dan de huidige zorg. Hierdoor ontbreekt inzicht in de effecten van de huidige crisis op de alliantie tussen behandelaars en kwetsbare gezinnen volkomen. De centrale vraag van dit project is in hoeverre de corona crisis invloed heeft op de kwaliteit van de alliantie tussen de behandelaar en de ouders in kwetsbare gezinnen. Hiervoor zal gebruik gemaakt worden van reeds beschikbare data (>1000 cliënten): namelijke maandelijkse alliantie metingen binnen Multisysteem Therapie (MST). Dit project zal de gemiddelde alliantie en alliantievorming van cliënten voor en tijdens de crisis met elkaar vergelijken. Ook zal gekeken worden naar subgroepen o.a. wat betreft gezinsproblematiek.

Onderwerpen

Kenmerken

Projectnummer:
10430042010032
Looptijd: 100%
2020
2021
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Wetenschap voor de Praktijk
Projectleider en penvoerder:
Dr. M. van Geffen
Verantwoordelijke organisatie:
Tilburg University

Relevante links