Mobiele menu

Internet-based treatment of phobias in specialized mental health care: A randomized trial

Projectomschrijving

Dit onderzoek werd uitgevoerd bij mensen die lijden aan een fobie en zich hebben aangemeld voor behandeling bij een GGZ-instelling. GGZ-instellingen hebben doorgaans een wachttijd van minimaal 6 weken voordat de eerste behandelsessie plaatsvindt. In dit onderzoek zijn wij nagegaan of het aanbieden van een begeleide internettherapie in deze wachttijd doelmatig is: (1) in hoeverre vindt er al herstel plaats vóór de eerste behandelsessie en (2)zorgt dit voor kortere behandelingen? Dit is onderzocht bij 212 cliënten.

Het bleek dat cliënten die de internetinterventie kregen aangeboden iets meer herstelden dan cliënten op de wachtlijst. Ook bleek dat zij daarna iets minder therapie sessies nodig hadden. De verschillen met cliënten die geen internettherapie kregen waren echter klein. Wij concluderen dat GGZ instellingen begeleide internetinterventies voor fobieën zouden moeten aanbieden aan cliënten die hiervoor gemotiveerd zijn. GGZ-instellingen moeten alleen geen grote doelmatigheidswinst verwachten. 

Richtlijn

Bekijk de bijbehorende richtlijn in de FMS Richtlijnendatabase

Producten

Titel: Effectiveness and cost-effectiveness of web-based treatment for phobic outpatients on a waiting list for psychotherapy: protocol of a randomised controlled trial.
Auteur: Kok RNvan Straten ABeekman ATFBosmans Jde Neef MCuijpers P
Magazine: BMC Psychiatry 2012 Aug 31:12:131
Link: https://doi.org/10.1186/1471-244x-12-131
Titel: Short-term effectiveness of web-based guided self-help for phobic outpatients: randomised controlled trial
Auteur: Kok RNvan Straten ABeekman ATFCuijpers P
Magazine: Journal of Medical Internet Research 2014 Sep 29;16(9)
Link: https://doi.org/10.2196/jmir.3429
Titel: Adherence to a web-based pre-treatment for phobias in outpatient clinics
Auteur: Robin N Kok 1 2 3, Aartjan T F Beekman 4, Pim Cuijpers 1, Annemieke van Straten 1
Magazine: Internet Interv. 2017 Jun 1:9
Link: https://doi.org/10.1016/j.invent.2017.05.004
Titel: Effectiveness and Cost-effectiveness of web-based guided exposure treatment for phobic outpatients: RCT in progress
Titel: Effectiveness of web-based treatment for phobic outpatients on a waiting list for psychotherapy: lessons learned and patient experiences
Titel: (Cost)effectiveness of web-based treatment for phobic outpatients on a waiting list for psychotherapy

Verslagen


Eindverslag

Kan de gespecialiseerde GGZ doelmatiger gemaakt worden met Internettherapie? In de gespecialiseerde GGZ is er bij 8 poliklinieken van deelnemende instellingen (PsyQ, GGZ inGeest, GGZ Altrecht en GGZ Noord-Holland-Noord) onderzocht of het aanbieden van een begeleide Internettherapie voor fobieën leidt tot sneller herstel en kortere face-to-face behandeling. Dit ging om patiënten met sociale fobie, agorafobie met of zonder paniekstoornis en/of specifieke fobieën. De Internetinterventie werd aangeboden tijdens de wachtlijst, oftewel de periode tussen de eerste aanmelding van de patiënt bij de instelling en het eerste behandelgesprek bij de instelling. Binnen deze 8 poliklinieken zijn 212 patiënten aselect toegewezen aan: (1) ofwel gebruikelijke behandeling (op de wachtlijst blijven) ofwel; (2) tijdens de wachtlijstperiode een 5 weken durende begeleide Internetinterventie gebaseerd op exposure-therapie voor fobieën. In deze interventie werkten de patiënten zelfstandig, maar op afstand begeleid door een psycholoog, een programma door gebaseerd op exposure-therapie. Deze patiënten werden gedurende één jaar gevolgd, waarbij op 6 verschillende momenten metingen naar de klinische status en zorgkostengebruik van de patiënt plaatsvonden. Daarnaast werd er data uit het Elektronisch Patiëntendossier gebruikt om het aantal face-to-face zittingen accuraat te kunnen achterhalen. Zorgkosten werden uit maatschappelijk perspectief gemeten.
Doelstelling Hoewel diverse meta-analyses hebben laten zien dat begeleide zelfhulp via internet effectief is bij de behandeling van angststoornissen, is de doelmatigheid daarvan binnen de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) nog niet onderzocht. In dit beschreven project willen we de doelmatigheid onderzoeken van een op internet-gebaseerde begeleide zelfhulpmodule voor fobieën binnen de GGZ. Studie-opzet We voeren een gerandomiseerde non-inferioriteitsstudie naar de relatieve (kosten)effectiviteit van begeleide zelfhulp versus reguliere zorg. Onderzoeksvraag We willen de hypothese testen dan begeleide zelfhulp niet minder effectief is dan de gebruikelijke zorg. Vanwege de aantoonde effectiviteit in internationale studies, verwachten we dat deze interventie ook hier effectief zal zijn. Studie-populatie In totaal zullen 320 GGZ cliënten met een fobie uit vier diverse GGZ instellingen geworven en geïncludeerd worden. Interventie De interventie bestaat uit een op internet gebaseerd en begeleide zelfhulpcursus die gebaseerd is op ‘exposure’. Daarnaast heeft de cliënt gedurende deze cursus ongeveer 7 keer contact met een coach via e-mail (in totaal zal dit tussen de 60 en 90 minuten zijn). Uitkomstmaten De primaire klinische uitkomstmaat is de mate waarin mensen last hebben van fobieën en fobische klachten. Secundaire uitkomstmaten zijn algemene angst, depressie, paniek symptomen, tevredenheid over de interventie en het gebruik van alcohol en/of drugs. Data-analyse Gebaseerd op een klinisch relevant effect van 0,35 (Cohen’s d) en een alpha van 0,05 en een power van 0,80, zien wij zelfhulp voor fobieën als niet-inferieur aan de gebruikelijke zorg, wanneer de ondergrens van het 95% betrouwbaarheidsinterval rondom Cohen’s d groter is dan -0,35. Economische evaluatie De economische evaluatie zal de kosten in verhouding tot de klinische effecten berekenen. Zorggebruik zal worden gemeten met behulp van de TiC-P; werkprestatie met de SF-HLQ. De kosten zullen worden berekend vanuit een maatschappelijk perspectief en zullen worden gewaardeerd volgens Nederlandse standaardprijzen. Tijdpad 1-6 maanden: het trainen van de coaches in het begeleiden van de zelfhulp, het trainen van de assistent in het afnemen van de CIDI; 7-30 maanden: werven en includeren van cliënten, baseline metingen en eerste nametingen; 31-42 maanden: laatste nametingen, data-invoer en schoning; 43-48 maanden: data-analyse en publicaties.

Samenvatting van de aanvraag

Doelstelling Hoewel diverse meta-analyses hebben laten zien dat begeleide zelfhulp via internet effectief is bij de behandeling van angststoornissen, is de doelmatigheid daarvan binnen de geestelijke gezondheidszorg (GGZ) nog niet onderzocht. In dit beschreven project willen we de doelmatigheid onderzoeken van een op internet-gebaseerde begeleide zelfhulpmodule voor fobieën binnen de GGZ. Studie-opzet We voeren een gerandomiseerde non-inferioriteitsstudie naar de relatieve (kosten)effectiviteit van begeleide zelfhulp versus reguliere zorg. Onderzoeksvraag We willen de hypothese testen dan begeleide zelfhulp niet minder effectief is dan de gebruikelijke zorg. Vanwege de aantoonde effectiviteit in internationale studies, verwachten we dat deze interventie ook hier effectief zal zijn. Studie-populatie In totaal zullen 320 GGZ cliënten met een fobie uit vier diverse GGZ instellingen geworven en geïncludeerd worden. Interventie De interventie bestaat uit een op internet gebaseerd en begeleide zelfhulpcursus die gebaseerd is op ‘exposure’. Daarnaast heeft de cliënt gedurende deze cursus ongeveer 7 keer contact met een coach via e-mail (in totaal zal dit tussen de 60 en 90 minuten zijn). Uitkomstmaten De primaire klinische uitkomstmaat is de mate waarin mensen last hebben van fobieën en fobische klachten. Secundaire uitkomstmaten zijn algemene angst, depressie, paniek symptomen, tevredenheid over de interventie en het gebruik van alcohol en/of drugs. Data-analyse Gebaseerd op een klinisch relevant effect van 0,35 (Cohen’s d) en een alpha van 0,05 en een power van 0,80, zien wij zelfhulp voor fobieën als niet-inferieur aan de gebruikelijke zorg, wanneer de ondergrens van het 95% betrouwbaarheidsinterval rondom Cohen’s d groter is dan -0,35. Economische evaluatie De economische evaluatie zal de kosten in verhouding tot de klinische effecten berekenen. Zorggebruik zal worden gemeten met behulp van de TiC-P; werkprestatie met de SF-HLQ. De kosten zullen worden berekend vanuit een maatschappelijk perspectief en zullen worden gewaardeerd volgens Nederlandse standaardprijzen. Tijdpad 1-6 maanden: het trainen van de coaches in het begeleiden van de zelfhulp, het trainen van de assistent in het afnemen van de CIDI; 7-30 maanden: werven en includeren van cliënten, baseline metingen en eerste nametingen; 31-42 maanden: laatste nametingen, data-invoer en schoning; 43-48 maanden: data-analyse en publicaties. Summary Objectives: Although several meta-analyses have shown that internet-based guided self-help is effective in the treatment of anxiety disorders, the cost-effectiveness in mental health care settings has not been studied well. Design: We will conduct a randomized non-inferiority study in which we examine the relative cost-effectiveness of internet-based guided self-help as compared to usual care. Research question: We will test the hypothesis that guided self-help is not less effective than care-as-usual. Based on international studies we expect this intervention to be effective. Care as usual is mostly pharmacotherapy or psychological treatment. Study population: A total of 320 clients suffering of a phobia from 4 institutes of mental health care institutions will be randomized to care-as-usual or guided self-help. Intervention: The intervention is an internet-based guided self-help course (Fobieën onder controle) which is based on exposure. During the therapy the patient has about seven contact moments through e-mail with the coach (total time per client 60 to 90 minutes). Outcome measures: The primary clinical outcome measure is level of phobic symptoms. Secondary outcomes will be general anxiety, depression, panic-symptoms, satisfaction with the intervention and the use of alcohol and or drugs. Data analysis: Based on a clinical relevant effect of 0.35 (Cohen’s d) and an alpha of 0.05 and a power of (1-Beta=) 0.80, we see self-help for phobias as non-inferior compared tot treatment as usual when the lower limit of de 95% confidence interval around Cohen’s d is larger than -0,35. Economic evaluation: The economic evaluation will relate the costs to the clinical effects. Health care utilization will be measured using the TiC-P, absenteeism and presenteeism will be measured with the SF-HLQ. Costs will be calculated from the societal perspective. In our assessment of use of health care services we will use standard prices. Time schedule: 1-6 months: training of coaches and assistant in CIDI and guidance of self-help, training research assistant in mental health care institutions; 7-30 months: recruitment of patients, baseline measurements, first follow-up measurements; 31-42 months: final follow-up measurements, data import and cleaning; 43-48 months: analyses, publications.

Kenmerken

Projectnummer:
171002405
Looptijd: 100%
Looptijd: 100 %
2010
2015
Onderdeel van programma:
Gerelateerde subsidieronde:
Projectleider en penvoerder:
Prof. dr. W.J.M.J. Cuijpers
Verantwoordelijke organisatie:
Vrije Universiteit Amsterdam