ZonMw Parel voor afweerreactie tegen asbestkanker
Op 15 maart 2018 kreeg longarts prof. dr. Joachim Aerts uit Rotterdam de ZonMw Parel voor zijn werk aan het ontwikkelen van immunotherapie tegen asbestkanker. Zijn team slaagde erin om bij patiënten een afweerreactie tegen de tumor op gang te brengen. Het is de eerste stap op weg naar een effectieve behandeling van deze nu nog fatale vorm van kanker.
Ons afweersysteem kan afwijkende cellen zoals kankercellen herkennen en uitschakelen. Maar veel tumoren zijn in staat om aan die afweer te ontsnappen. Dat geldt ook voor de kanker van de longvliezen (mesothelioom) die meestal wordt veroorzaakt door asbest. Om alsnog een afweerreactie tegen mesothelioom op gang te brengen, gebruikten de Rotterdamse onderzoekers gekweekte tumorcellen. Afwijkende eiwitten uit de fijngemaakte kankercellen zetten het afweersysteem op het spoor van de tumor.
Voor de behandeling haalt men eerst een groot aantal speciale 'verkennercellen' (antigeenpresenterende cellen) uit het bloed van de patiënt. Deze worden in het laboratorium in contact gebracht met de fijngemaakte tumorcellen en daarna weer ingespoten bij de patiënt. Door deze aanpak bleek in de meeste gevallen een afweerreactie tegen de asbestkanker op gang te komen. Het onderzoeksproject werd gefinancierd door ZonMw en KWF Kankerbestrijding.
De Rotterdammers hebben een nieuw bedrijf opgericht, Amphera, dat deze behandeling verder gaat ontwikkelen. Binnenkort gaat met subsidie van de Europese Unie een grote klinische studie van start in Frankrijk, België en Nederland. Hopelijk zal dat onderzoek aantonen dat de nieuwe behandeling beter werkt dan de gebruikelijke behandeling van mesothelioom, waarbij de meeste patiënten niet langer dan een jaar te leven hebben.