Regionale samenwerking brengt de juiste zorg op de juiste plek

Sinds 2015 stimuleert het programma Naar regionale oncologienetwerken de oncologische netwerkzorg. Het Citrienfonds financiert het programma. Tientallen projecten bevorderen de samenwerking over de muren van ziekenhuizen heen. Belangrijk, want daardoor kunnen zorgverleners, patiënten en naasten samen betere keuzes maken over de zorg. En nu is er een ambitieuze agenda voor de komende vier jaar, opgesteld samen met de Taskforce Oncologie.

Bescheiden blijven

Iedere patiënt met kanker moet altijd de juiste zorg krijgen, vindt programmaleider Hans Nijman, tevens gynaecoloog-oncoloog aan het UMCG. ‘Daarvoor zijn nieuwe netwerken nodig, net als het stimuleren en faciliteren van bestaande samenwerkingsverbanden.’ Hij geeft een voorbeeld uit de palliatieve zorg om de urgentie voor samenwerking te onderstrepen. ‘We hopen altijd dat een ongeneeslijk zieke patiënt zo lang mogelijk kwaliteit van leven mag ervaren. Een medisch specialist kan nooit in zijn eentje inschatten wat daarvoor nodig is. Er zijn zoveel behandelingen mogelijk, en een deel van de patiënten wil misschien juist liever helemaal geen behandeling. Ons  medisch specialisten past bescheidenheid.  Laten we behandelresultaten delen én openstaan voor de kennis van andere zorgverleners.’

Afgewogen keuze maken

Steeds meer zorgaanbieders kiezen voor gezamenlijke kankerzorg. Inmiddels participeren alle 8 UMC’s en ruim 80 ziekenhuizen in regionale oncologienetwerken. Zorgverleners van verschillende ziekenhuizen overleggen over behandelopties voor individuele patiënten. Daardoor kunnen patiënt, naasten en artsen gezamenlijk een meer afgewogen keuze maken. Wat ook helpt zijn de technologische oplossingen voor het uitwisselen van informatie. Steeds meer ziekenhuizen wisselen digitaal patiëntgegevens uit, uiteraard veilig en volgens de privacyregels. Patiënten weten eerder waar ze aan toe zijn en krijgen sneller zorg.   

Agenda

Voor nog betere oncologische zorg is een agenda ontwikkeld, samen met de Taskforce Oncologie. Dat is een landelijk overleg waarin belangrijke stakeholders (NFK, NFU, NVZ, IKNL, FMS/SONCOS, NHG) samenwerken aan verdere verbetering van de oncologische zorg. Agendapunten zijn onder meer een passend behandelplan voor iedere patiënt, de digitale uitwisseling van gegevens verder verbeteren en een werkwijze ontwikkelen voor het bepalen van de juiste plek voor individuele zorg. Een grote uitdaging is het vraagstuk financiering, zegt Nijman. ‘Voor innovatie in netwerken is regiogebonden financiering een pre. We overleggen met zorgverzekeraars over de mogelijkheden.’

Digitaal Proactief Palliatief Zorgplan

Het verbeteren van de palliatieve zorg is ook een belangrijk onderdeel van de agenda. De indicatoren uit het Kwaliteitskader Palliatieve Zorg sluiten naadloos aan bij de ambities, zegt Nijman. Het deelproject Digitaal Proactief Palliatief Zorgplan is een van de speerpunten. Projectleider Ina Wolthers van het UMCG werkte als verpleegkundige en zag dat mensen die ongeneeslijk ziek zijn vaak te laat een palliatief zorgplan krijgen. Dat moest anders, vond ze.
‘Het verhaal van de patiënt vroeg in kaart te brengen is essentieel voor goede palliatieve zorg’, benadrukt Wolthers. Die patiënt is ook gewoon mens. Met een gezin, familie, vrienden, hobby’s en nog allerlei wensen en doelen. De één wil zo lang mogelijk leven, bijvoorbeeld om nog een kleinkind geboren te zien worden. Een ander kiest voor maximale kwaliteit van leven, ook al komt het einde dan mogelijk iets eerder.’
In een pilot werd bij meerdere patiënten thuis aan de keukentafel besproken wat zij in hun palliatief zorgplan willen opnemen. Wolthers somt op: ‘Wat te doen als u veel pijn krijgt? Wilt u een seintje als er nieuwe informatie is over behandelingen? Waar wilt u het in een volgend gesprek met de medisch specialist over hebben?’ De pilot maakte duidelijk hoe waardevol een persoonlijk palliatief zorgplan is voor patiënten en naasten, zegt Wolthers. ‘Een patiënt merkte op dat wensen besproken zijn die vroeger nooit benoemd werden.’

Drie gouden lessen voor de praktijk:

1) Stel een palliatief zorgplan kort na de diagnose op. Houd het zorgplan actueel en geef de patiënt de optie zijn of haar wensen te allen tijde aan te passen. Een persoonlijke gezondheidsomgeving (PGO) is een handig digitaal hulpmiddel voor toegang tot het zorgplan.
2) Maak het zorgplan beschikbaar voor alle zorgverleners, dus ook voor de huisarts, de thuiszorg en de fysiotherapeut. Zo werkt iedereen vanuit hetzelfde uitgangspunt en weten ze steeds real time wat er van ze verwacht wordt.
3) Houd het uitwisselen van informatie veilig en gebruiksvriendelijk en waarborg de privacy.

Meer informatie

Het Citrienfonds is een initiatief van de NFU en ZonMw.