Gehandicapten en Chronisch zieken
Kern van Gehandicapten en Chronisch zieken
ZonMw Gehandicapten en Chronisch zieken (GCz) vindt dat mensen met een beperking en/of chronische ziekte zo volledig en volwaardig mogelijk moeten kunnen meedoen. De doelen van ZonMw GCz zijn:
- het stimuleren van (door)ontwikkeling van kennis en dit doen op grond van een gewogen kennisagenda
- het bundelen en toepassen van beschikbare kennis, zodat de zorgpraktijk, het beleid en het zorgonderwijs verbeterd kunnen worden
- het bijdragen aan het ontwikkelen, intensiveren, uitbreiden en verduurzamen van de kennisinfrastructuur
- het intensiveren van de samenhang tussen de verschillende programma’s, om zo het effect van de programma’s te vergroten.
Er is in 2018 op verschillende manieren uitvoering gegeven aan deze doelen. Zo heeft Gewoon Bijzonder opdracht gegeven aan het Kennisplein Gehandicaptensector om kennis rondom thema’s te bundelen. Binnen InZicht wordt geïnventariseerd welke kennis over visuele beperkingen beschikbaar is en wat nog ontbreekt, zodat daar in de toekomst onderzoek naar kan worden gedaan.
Stakeholders
Activiteiten en resultaten 2018
Voor elkaar!
In 2018 zijn voorbereidingen getroffen voor het nieuwe programma Voor elkaar!. Het programma financiert organisaties voor mensen met een chronische ziekte, beperking of psychische problemen (pg-organisaties) die zich inzetten voor de belangen van hun achterban. In 2018 is er al een eerste ronde geopend: ‘Implementeren met Impact’. In die ronde zijn er 12 projecten gehonoreerd.
Gewoon Bijzonder
Het programma Gewoon Bijzonder heeft samen met het Ministerie van Justitie en Veiligheid (J&V) en het Actieprogramma personen met verward gedrag een subsidieronde uitgezet rond mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) en criminaliteit. Deze oproep speelt in op de kennisbehoefte van gemeenten. Ook heeft Gewoon Bijzonder samen met het programma Langdurige Zorg en Ondersteuning (LZO) een ronde uitgezet rondom de doelgroepen Ernstig Meervoudig Beperkten (EMB) en verstandelijk beperkten met moeilijk verstaanbaar gedrag.
Daarnaast heeft Gewoon Bijzonder opdracht gegeven aan het Kennisplein Gehandicaptensector voor het bundelen van kennis rondom EMB, LVB en verslavingsproblematiek, en niet-aangeboren hersenletsel. Ook heeft Gewoon Bijzonder een artikelenreeks gepubliceerd over 11 kleine projecten waarin gemeenten samen met onderzoeksinstellingen onderzoek hebben verricht naar welke vorm van zorg en ondersteuning waardevol is voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Ten slotte is er ook gewerkt aan de tussentijdse rapportage van fase 1 van Gewoon Bijzonder.
Expertisefunctie Zintuiglijk Gehandicapten
Het programma Expertisefunctie Zintuiglijk Gehandicapten heeft in reactie op het eindadvies over de inrichting van de expertisefunctie in 2018 een opdrachtbrief voor het programma ontvangen, voor de periode 2019-2022. Vooruitlopend op de formele start van het programma per 1 januari 2019, is in juni 2018 de programmacommissie benoemd. In december 2018 zijn vijf zintuiglijk gehandicapteninstellingen erkend als expertiseorganisaties.
Gebruikers van resultaten
Met de programma’s en projecten wil ZonMw GCz het verschil maken voor mensen met een chronische ziekte en/of handicap. Daarom wil het de professionals om hen heen zo goed mogelijk toerusten met kennis en inzichten uit onderzoek. De beoogde gebruikers van de resultaten vanuit de programma’s zijn dan ook de zorgprofessionals, zorginstellingen, onderwijsinstellingen en onderzoekers. De resultaten van de programma’s komen bij hen terecht via bijvoorbeeld het Kennisplein Gehandicaptensector. Ook vinden onderzoeksresultaten hun weg binnen instellingen doordat instellingen betrokken zijn bij de onderzoeken en soms ook meefinancieren. Instellingen krijgen ook de kans om met onderzoeksresultaten aan de slag te gaan met een Verspreidings- en Implementatie Impuls (VIMP).
Daarnaast heeft het cluster erop ingezet dat gemeenten meer gebruik maken van de nieuwe kennis door hen te betrekken bij de programmering (Raad van 15) en deze op hen af te stemmen. Verder zijn gemeenten steeds vaker onderzoeker: zo heeft Gewoon Bijzonder in 2018 11 kleine projecten gefinancierd, waarin gemeenten en onderzoeksinstellingen onderzoek hebben verricht naar welke vorm van zorg en ondersteuning waardevol is voor mensen met een lichtverstandelijke beperking.
Programma's met contactpersonen
Activiteit
Programma-overstijgende activiteiten
Naast de vorderingen binnen de programma’s heeft ZonMw GCz ook een aantal programma-overstijgende activiteiten ondernomen. Zo is op 31 oktober 2018 een dialoog met experts georganiseerd, waarin het de doelen uit het Strategisch ClusterPlan (SCP) heeft getoetst bij de stakeholders.
Het dwarse onderwerp Participatie heeft bijeenkomsten georganiseerd over participatie van ervaringsdeskundigen. Daarnaast is er een subsidieoproep met KWF Kankerbestrijding, Alzheimer Nederland, de Hartstichting en Hartenraad georganiseerd, met als doel een overzicht te bieden van de verschillende mogelijkheden voor participatie.
De samenwerking met gemeenten is versterkt door de komst van de Raad van 15. Deze adviesraad, bestaande uit wethouders uit kleinere gemeenten, adviseerde in 2018 met name het programma Gewoon Bijzonder. Deze rol wordt nu ook uitgebreid naar andere ZonMw-programma’s.
Ten slotte heeft ZonMw GCz een theminar georganiseerd over het VN Verdrag inzake de rechten van mensen met een handicap. Ook zijn er vier workshops voor ZonMw-programmamedewerkers en programmacommissieleden georganiseerd over bij welke vraagstukken en onderzoeksdoelen je welke onderzoekaanpak kiest en wat dit betekent voor de inhoud en beoordeling van een subsidieoproep.
Derde Programma Revalidatie Onderzoek
In 2018 is een derde Programma Revalidatie Onderzoek van start gegaan, dat zich met name richt op de participatie van revalidanten in het revalidatieproces. Het project wordt gefinancierd door Revalidatie Nederland.
InZicht
Het programma InZicht heeft de 13e aanvraagronde afgerond, waarin vijf projecten zijn gehonoreerd. Daarnaast is er in maart 2018 een succesvolle Ontmoetingsdag georganiseerd. Ook heeft het programma, samen met het programma LZO, een subsidieronde afgerond met als thema ‘mensen met een visuele beperking met psychische problemen’.