25 Jaar ZonMw: gezamenlijke reis naar passende zorg
In dit tweede jubileumartikel van 25 jaar ZonMw blikken we terug op onze bijdrage aan de beweging naar passende zorg. Deze beweging is niet nieuw, maar wel urgenter geworden. Vanuit veel van onze programma’s dragen wij bij aan kennisopbouw en kennisdeling over de verschillende principes van passende zorg. We vertellen u graag meer in dit artikel met enkele concrete voorbeelden en welke resultaten het tot nu toe al heeft opgeleverd.
Waarom passende zorg?
Het wordt steeds moeilijker om de groeiende zorgvraag bij te benen. De druk op zorgprofessionals neemt toe. Als we zorg toegankelijk en betaalbaar willen houden, kunnen we niet op dezelfde manier doorgaan. Dan zullen we ons meer dan nu moeten richten op wat werkelijk waarde toevoegt. Tegelijk zullen we ook moeten durven stoppen met wat weinig toegevoegde waarde levert. Daar draait het om bij passende zorg: keuzes maken. Gelukkig kan dat ook.
'Om passende zorg te leveren is veel kennis, beleid en inbreng uit de praktijk nodig. Kennisorganisaties als ZonMw zijn belangrijk, omdat we moeten profiteren van kennis die daar is of wordt ontwikkeld.'
Hoe draagt ZonMw bij?
ZonMw heeft de ambitie om aan passende zorg bij te dragen door met kennis te werken aan een goede gezondheid voor iedereen. Bij passende zorg staat de persoonlijke situatie van ieder mens centraal, waar de verleende zorg en/of ondersteuning bijdraagt aan de kwaliteit van leven. En het draait om zorg die toegankelijk, van goede kwaliteit en betaalbaar is. Onze bijdrage aan passende zorg is er daarom op gericht om de zorg mensgericht, toegankelijk, houdbaar en duurzaam te maken.
Verbindende kracht
Oud-minister Ernst Kuipers (VWS) ziet de verbindende rol van ZonMw om partijen samen te brengen en samenwerking een impuls te geven. Een mooi compliment, want bij ZonMw geloven we in vernieuwing en samenwerking om te komen tot passende zorg.
Helpen leren
Daarnaast ziet Jan Kremer, speciaal gezant passende zorg bij het ministerie van VWS, een mooie rol voor ZonMw om partijen te ondersteunen bij het leren over passende zorg. Want de vraag is: wie bepaalt welke zorg passend is? Dat is iets wat we samen moeten uitvinden, gelooft Kremer. Hij heeft het over een 'lerende beweging'. ZonMw speelt een mooie rol in het ondersteunen van dat leren.
Om passende zorg-keuzes te maken is veel kennis nodig: welke zorg is bewezen effectief, duurzaam en betaalbaar? Hoe kunnen we de keten zo inrichten dat de zorg op de juiste plek terechtkomt? ZonMw helpt bij deze kennisontwikkeling door diverse vormen van onderzoek te financieren, zoals doelmatigheidsonderzoek, maar ook met ondersteuning bij het opstellen van kennisagenda’s en door het toepassen van deze (nieuwe) kennis te stimuleren.
En natuurlijk stimuleren we samenwerking door partijen bij elkaar te brengen. Al bij het vormgeven van een programma sturen wij op samenwerking tussen verschillende relevante partijen. Op deze manier draagt ZonMw eraan bij dat zorgprofessionals, onderzoekers en beleidsmakers en patiënten over de juiste kennis voor dat leren beschikken. De zorg toekomstbestendig maken vraagt inspanning van iedereen.
Wat hebben we bereikt?
Onze programma's dragen bij aan kennis en innovatie voor het realiseren van passende zorg. Al bijna 25 jaar faciliteren we onderzoek naar welke zorg de meeste waarde toevoegt (waardegedreven zorg), niet alleen financieel voor de maatschappij (door een afweging van effectiviteit en kosten), maar ook in kwaliteit van leven. Ons programma DoelmatigheidsOnderzoek is hier een voorbeeld van. En we richten ons al vele jaren op de vraag hoe we zorg kunnen voorkomen, verplaatsen naar een omgeving dichter bij huis of vervangen door een effectievere vorm van zorg (Programma De Juiste Zorg Op De Juiste Plek). We hebben bijgedragen aan de ontwikkeling en verspreiding van het concept positieve gezondheid, dat wereldwijd impact heeft gehad op beleid, onderzoek, onderwijs en praktijk.
Meer lucht voor zorgsysteem en patiënt
Een prachtig voorbeeld van onze inzet op de beweging naar passende zorg is het parelproject 'Thuis instellen op chronische beademing'. Hier komen alle 4 principes van passende zorg samen, met positieve gevolgen voor de patiënt, het zorgsysteem en de maatschappij. Deze aanpak, gefinancierd door ZonMw, toont aan dat thuisbeademing niet alleen de levenskwaliteit van de patiënt verbetert maar ook kosteneffectiever is en milieuvriendelijker. Dit project krijgt nu een vervolg, waarbij we hopen dat het straks voor alle patiënten in Nederland mogelijk wordt om in de thuissituatie te beginnen met chronische beademing.
Andere kijk op gezondheid
Een cruciaal principe binnen onze programma's is positieve gezondheid. Na constatering van de behoefte aan een eigentijdse definitie van gezondheid financierden we een traject onder leiding van Machteld Huber. Dit resulteerde in een vernieuwde kijk op gezondheid: het vermogen om je aan te passen en regie te voeren. Positieve gezondheid concentreert zich op welzijn in plaats van ziekte, benadrukt veerkracht en het ontdekken van betekenis in het leven. Deze benadering, waarbij de patiënt zelf de regie heeft, draagt bij aan een positievere gezondheidservaring. Dit nieuwe concept van gezondheid zit in veel van onze onderzoeksprogramma’s verankerd en nationaal en internationaal stimuleren wij de discussie voor beleid, onderzoek, onderwijs en praktijk rondom Positieve Gezondheid.
Vooruitkijkend naar de toekomst
Terwijl we ons 25-jarig jubileum vieren, kijken we vol enthousiasme naar de toekomst. Samen met onze partners blijven we werken aan gezondheidszorg die niet alleen passend is, maar ook veerkrachtig en toekomstbestendig. Op naar de volgende 25 jaar!
Meer relevante informatie vindt u hier
Wilt u meer lezen over het onderwerp passende zorg en wat ZonMw nog meer doet op deze beweging? Of de uitgebreide versie van factsheet van het project 'Thuis instellen op chronische beademing' lezen? Hieronder kunt u doorklikken naar de betreffende informatie op onze website.