Tips voor onderzoekers: sekse en gender integreren in onderzoek

Om iedereen even goede zorg te kunnen bieden, moet de gezondheidszorg rekening houden met verschillen die er zijn tussen mensen. Een voorbeeld daarvan zijn de verschillen tussen mannen en vrouwen. Voor subsidieaanvragers hebben we daarom tips en tools verzameld over hoe in gezondheidsonderzoek goed aandacht te besteden aan deze verschillen.

Aandacht voor verschillen tussen mannen en vrouwen in gezondheidsonderzoek komt de kwaliteit van onderzoek ten goede. Zo weet je bijvoorbeeld beter of mannen en vrouwen dezelfde risico’s lopen op een ziekte en of een behandeling goed aansluit bij zowel mannen als vrouwen. Daarbij maken we onderscheid tussen sekse en gender.

Sekse

Sekse verwijst naar een set van biologische eigenschappen van mensen en dieren. Het wordt vooral geassocieerd met fysieke en fysiologische kenmerken, waaronder chromosomen, gen-expressie, hormoonniveaus en -functies, en reproductieve/seksuele anatomie. Sekse wordt over het algemeen onderverdeeld in man of vrouw, maar er is een variatie in de biologische eigenschappen die sekse omvatten en hoe die aspecten tot uiting komen.

Gender

Gender verwijst naar de sociaal geconstrueerde rollen, gedrag, uitingen en identiteiten van meisjes, vrouwen, jongens, mannen en genderdiverse mensen. Het beïnvloedt hoe mensen zichzelf en anderen zien, hoe zij zich gedragen en met elkaar omgaan, en de verdeling van macht en middelen in een samenleving. Gender wordt over het algemeen neergezet als een binair concept (mannelijk en vrouwelijk), maar er is een grote verscheidenheid in hoe individuele mensen en groepen gender begrijpen, ervaren en uiten.

Tips

Om onderzoekers te ondersteunen met het meenemen van man-vrouwverschillen in hun onderzoeksvraag, hebben we tips en tools verzameld op deze pagina: www.zonmw.nl/faqgender. Je vindt hier onder andere informatie over de relevantie van sekse en gender, en hoe het mee te nemen in de probleemstelling en bij het maken van een plan van aanpak. Meer informatie over gender bij ZonMw: www.zonmw.nl/gender

Bron infographic: Canadian Institutes of Health Research