‘Praat niet over me, praat met me’: masterclasses over jongerenparticipatie in onderzoek

Op vrijdag 8 en 22 maart vonden 2 masterclasses over ‘Jongerenparticipatie in Onderzoek’ en ‘Dilemma’s in jongerenparticipatie’ plaats. Beide masterclasses werden begeleid door Christine Dedding en Esther Peeters en bleken zeer waardevolle bijeenkomsten. Middels brainstormsessies, discussies en creatieve oefeningen gingen de deelnemers aan de slag met vragen over de waarde, invulling en uitvoering van participatief onderzoek. Zelfs ouderwetse LEGO-stenen kwamen eraan te pas.

‘Als onderzoeker vergeten we af en toe te doen wat ‘normale’ mensen ook doen: in gesprek gaan met elkaar om iemand te leren kennen. Want de vraag die we onszelf moeten stellen is: willen we een ander leren kennen en helpen, of willen we data ophalen?’ stelt Dedding aan het begin van de masterclass. Het belang van participatie werd hiermee snel duidelijk. 

Dienstbaar zijn aan de samenleving

Participatie is ontstaan vanuit de wens om dienstbaar te zijn aan de samenleving. De resultaten van een onderzoek zouden bovenal de mensen over wie zo’n onderzoek gaat moeten helpen. Het gebeurt echter vaak dat wetenschappers de behoefte van de doelgroep onvoldoende meenemen en het onderzoek als ‘hun’ eigendom zien. Participanten krijgen vaak na deelname geen feedback over de uitkomsten en kunnen niet helpen bepalen waar het onderzoek om moet gaan.  ‘Gemiste kans‘, vindt Dedding, ’want het is juist zo belangrijk dat het onderzoek aansluit bij de behoefte van de mensen waar het om gaat. Het zou zo mooi zijn als onderzoeker en deelnemer het als hun gezamenlijke onderzoek gaan zien.’

Mening van een kind minder belangrijk dan die van een volwassene?

Een ander interessant discussiepunt is die van de waarde van de mening van een kind. Wanneer zijn zij in staat om een mening te geven? En is die mening dan minder waard dan die van een volwassene? Is het wel of niet goed dat een kind wellicht niet in staat is de hele context te overzien? Dit zijn voorbeelden van vragen die in onderzoeken meegenomen moeten worden.

Inzicht krijgen door bouwen met LEGO

In de middag gingen de deelnemers aan de slag met verschillende vormen van participatief onderzoek. Zo ondervonden ze aan de LEGO-tafel wat de waarde kan zijn van de LEGO SERIOUS PLAY methode, wanneer je bijvoorbeeld met kwetsbare jongeren wilt praten over hun ervaringen in de jeugdzorg. Discussiëren over meegebrachte uitnodigingen om jongeren te werven voor een onderzoek – wat was hier niet zo goed aan en hoe zou het juist wél moeten? – liet zien hoe je samen tot oplossingen kunt komen.  

‘Praat niet over me, praat mét me’

Een masterclass jongerenparticipatie is natuurlijk niet compleet zonder de daadwerkelijke participatie van jongeren. Bij de 2e bijeenkomst waren er daarom zowel onderzoekers als jongeren aanwezig. Samen met Esther Peeters bogen deze jongeren zich onder andere over de vraag: wat is het profiel van de ideale onderzoeker? Gelijkwaardigheid, waardering, eerlijkheid en openheid noemden zij hierbij als kernpunten. ‘Praat niet over me, maar praat mét me’, zoals een meisje mooi zei. Ook bedachten de jonge deelnemers originele manieren om de onderzoekers uit hun comfortzone te halen en hen te laten reflecteren op de manier waarop ze participatie vormgeven in hun onderzoek. Tijdens het spel ‘over de streep’ legden zij de volwassenen allerlei stellingen voor, zoals ‘ik geef jongeren altijd terugkoppeling van wat ik met hun input heb gedaan’. Opvallend was dat veel onderzoekers in het ‘nee’-veld bleven staan en zich vervolgens direct afvroegen waarom ze hier niet eerder over na hadden gedacht. Zo zie je maar hoe waardevol een gelijkwaardige dialoog tussen jongeren en volwassenen kan zijn. 

Komen er meer masterclasses?

Ja, op 24 april 2020 organiseren we een nieuwe masterclass. Ben je hierin geïnteresseerd? Je kunt je hier inschrijven om op de hoogte gehouden te worden als de inschrijving open gaat. Maar houdt ook vooral onze nieuwsbrief en de LinkedIn-pagina ZonMw Jeugd in de gaten. 

Meer informatie