ZonMw herkent zich niet in kritiek op haar werkwijze

ZonMw hecht aan een eerlijke, transparante procedure zonder oneigenlijke beïnvloeding. De combinatie van de uitgebreide subsidieprocedure met verschillende stappen en de Gedragscode Belangenverstrengeling ZonMw waarborgt een onafhankelijke deskundige beoordeling van de subsidieaanvragen en transparantie. 

In de casus uit 2015, waarover door Argos vragen aan ZonMw zijn gesteld, is de Gedragscode Belangenverstrengeling ZonMw onvoldoende nageleefd; in de beoordelingscommissie zaten leden die zelf een aanvraag hadden ingediend in de betreffende subsidieronde. ZonMw betreurt deze gang van zaken en heeft na deze bezwaarprocedure de controle op de naleving van de Gedragscode Belangenverstrengeling ZonMw verscherpt.   

De reden dat in de eerder genoemde casus zo is gehandeld, komt voort uit het spanningsveld tussen enerzijds het vinden van commissieleden zonder enige betrokkenheid met subsidieaanvragen en -aanvragers en anderzijds benodigde deskundigheid van commissieleden. 

Dit spanningsveld speelt met name op gespecialiseerde vakgebieden of wanneer bevorderen van samenwerking tussen verschillende instituten en organisaties het doel van de subsidieronde is. Daarom is de combinatie van het juist volgen van de uitgebreide subsidieprocedure én strikte controle op de naleving van de Code Belangenverstrengeling belangrijk bij het voorkomen van oneigenlijke beïnvloeding. 

Zorgvuldige procedure 

Om oneigenlijke beïnvloeding uit te sluiten, heeft een beoordelingsprocedure bij ZonMw meerdere mechanismen. Zo is het besluit van de beoordelingscommissie gebaseerd op het oordeel van meerdere externe (inter)nationale referenten. De gevraagde referenten zijn expert op het vakgebied van de subsidieaanvraag. Deze onafhankelijke referenten beoordelen afzonderlijk van elkaar de ingediende subsidieaanvraag. Op de beoordeling van de referenten kan de aanvrager een reactie (wederhoor) geven. Een aantal leden van de beoordelingscommissie – zonder enige betrokkenheid bij de subsidieaanvraag -  wegen de oordelen van de referenten en het wederhoor en schrijven vervolgens een pre-advies voor de beoordelingscommissie. Het dossier van de subsidieaanvraag wordt in een commissievergadering, waar alle leden van de beoordelingscommissie aanwezig zijn, besproken. De commissieleden met een betrokkenheid maken op dat moment geen deel uit van de vergadering. Indien er wordt afgeweken van het eindoordeel dat op basis van het subsidiedossier mag worden verwacht dan wordt dit goed beargumenteerd en door de gehele commissie besproken, gewogen en besloten onder leiding van een onafhankelijke voorzitter. Deze voorzitter heeft als taak het bewaken van de zorgvuldigheid van de gehele procedure. 

Voor het programma voor Huisartsgeneeskunde en Ouderengeneeskunde is tot en met 2016 een uitzondering gemaakt. In dit programma worden gelden van een andere financier dan VWS, beschikbaar gesteld voor de universitaire vakgroepen huisartsgeneeskunde en ouderengeneeskunde. Voor de opdrachtgever van dit programma was het, om geen enkele van deze vakgroep uit te sluiten, belangrijk dat alle vakgroepen huisartsgeneeskunde en ouderengeneeskunde van de Universitaire Medische Centra aan tafel zitten bij de beoordeling van de subsidieaanvragen. Daardoor is het gebeurd dat commissieleden een aanvraag voor subsidie indienden. Bij het bespreken van de eigen subsidieaanvraag verliet het desbetreffende commissielid de zaal en nam niet deel aan de besluitvorming over de eigen aanvraag.  Om deze reden hanteerden we voor deze commissie een uitzondering op de Code Belangenverstrengeling. ZonMw heeft enige tijd geleden met de opdrachtgever besproken dat ook bij dit programma in de beoordelingscommissie geen leden kunnen zitten die zelf een aanvraag hebben ingediend in de betreffende subsidieronde. De werkwijze van dit programma is daarop aangepast. In de lopende ronde in 2017 mogen commissieleden die zelf (mede)aanvrager zijn niet meer deelnemen aan de beoordelingsvergadering. 
Aanvulling – 1 oktober

ZonMw in trailer van Zondag met Lubach

De beschuldiging van fraude in de trailer van Zondag met Lubach is beneden alle peil en onterecht. Onafhankelijke referenten beoordelen de subsidieaanvragen. Dat is de basis van de beoordeling van subsidieaanvragen bij ZonMw. ZonMw heeft degelijke procedures om de vele miljoenen euro's voor medisch wetenschappelijk onderzoek transparant en eerlijk te verdelen onder de beste aanvragers. En dat ZonMw dat goed doet bewijzen de vele innovaties in de gezondheidszorg. Een mooi voorbeeld hiervan is darmkanker screening. ZonMw is betrokken geweest bij de verschillende goede onderzoeken - van het eerste onderzoek in het laboratorium tot het invoeren - die nodig waren voordat darmscreening kon worden ingevoerd in Nederland. Maar ook heeft ZonMw onderzoek gefinancierd dat aan de basis heeft gestaan van de geïntegreerde zorg voor Parkinson patiënten en zorgprogramma's voor kwetsbare ouderen. ZonMw is trots dat ze deze verbeteringen in de zorg samen met haar achterban van patiëntenorganisaties, zorgprofessionals, wetenschappers en ervaringsdeskundigen mede heeft weten te realiseren.

Voor vragen kunt u contact opnemen met Marlies van Velzen, Communicatie,  (06 14 31 29 83).